Hoe werkt een luchtbuks, is een luchtbuks legaal, welke luchtbukskogeltjes heb ik nodig? Wie nog nooit een luchtbuks heeft gehad, zal vol zitten met vragen. En zelfs als je thuis al een luchtbuks hebt, is er nog zoveel meer informatie over luchtbuksen te vergaren. Al die informatie hebben we op deze pagina en op onderliggende pagina’s gezet, zodat je bij ons heel overzichtelijk alles kunt vinden wat er over luchtbuksen te leren valt. Een soort luchtbuks-wiki dus, vol met betrouwbare informatie. Met die kennis kun je zeker weten een weloverwogen keuze maken uit de luchtbuksen die we te koop hebben. En het is allemaal natuurlijk ook gewoon erg interessant om te lezen.
Ja, een luchtbuks is absoluut legaal. Er zijn alleen twee beperkingen, twee gouden luchtbuksregels zogezegd: hij mag niet op een vuurwapen lijken en er geldt een leeftijdsgrens als je een luchtbuks wilt kopen. We krijgen de vraag over legaliteit van een luchtbuks vaak en op meerdere manieren gesteld. Het komt er allemaal op neer dat iedereen wil weten wat nou precies de luchtbuksregels zijn. Hieronder zullen we proberen die vraag vanuit alle mogelijke hoeken te beantwoorden.
Nee, er bestaat in Nederland niet zoiets als een luchtbuksvergunning. Dus mag je een luchtbuks hebben? Zeker. Het bezitten en gebruiken van een luchtbuks kent slechts de eerdergenoemde beperkingen: een minimumleeftijd van 18 jaar en het niet mogen lijken op een vuurwapen. Dat laatste hoef je je overigens geen zorgen over te maken. Al onze luchtbuksen zijn legaal. Je kunt dus elke luchtbuks in onze winkel zonder vergunning kopen.
Vroeger was er een verschil tussen lichte (< 7.5 joule) en zware (> 7.5 joule) luchtbuksen. Voor de zware had je een vergunning nodig. Dat is lang geleden komen te vervallen en tegenwoordig is het bezitten en gebruiken van een luchtbuks niet meer onderhevig aan regelgeving voor kracht. Kort gezegd: je mag nu ook zonder vergunning een krachtige luchtbuks hebben en gebruiken. Er zit geen limiet meer aan de kracht. Dus de zwaarste luchtbuks zonder vergunning is de zwaarste luchtbuks die we in ons assortiment hebben. Simpel.
Het ontkracht ook meteen het hardnekkige misverstand dat luchtbuksen in Duitsland krachtiger zijn. De luchtbuksen die we in Nederland verkopen zijn allemaal vrij van restricties. Mensen die naar Duitsland gaan om daar een krachtige luchtbuks te kopen, komen juist bedrogen uit. Er geldt daar namelijk wel een maximum van 7.5 joule. Klik op de volgende link voor meer informatie over Duitse luchtbuksen.
De zwaarste luchtbuksen die we verkopen hebben een kracht van maar liefst 1000 Joule. Dit zijn PCP-luchtbuksen waarmee je enkele gigantisch krachtige schoten kunt lossen alvorens het luchtreservoir bijgevuld moet worden. Een 1000 joule luchtbuks is echt iets speciaals, er zijn slechts enkele modellen te koop die deze kracht halen. Meer informatie over 1000 joule luchtbuksen vind je op voorgaande link.
Omdat geen enkele luchtbuks de kracht van een PCP persluchtbuks kan evenaren, zal de maximale kracht per krachtbron verschillen. Een veerbuks of gasram zul je met de hand moeten spannen, hetgeen maar tot een bepaalde kracht mogelijk is. En CO2 is gebonden aan andere natuurkundige wetten, waarbij het gas zijn eigen maximale druk heeft voordat het vloeibaar wordt. Meer hierover: de zwaarste luchtbuks per krachtbron.
Heb je nog meer vragen over luchtbuksregels, dan hebben we op onderstaande pagina nog veel meer informatie staan. En natuurlijk kun je de medewerkers in onze winkel en die van onze klantenservice ook gewoon om advies aangaande luchtbuksregels vragen.
Het kopen en bezitten van een legale (lees: niet op een vuurwapen lijkende) luchtbuks kan dus vanaf een leeftijd van 18 jaar. Maar dat betekent niet dat er verder geen andere luchtbuksregels zijn om je aan te houden. De belangrijkste luchtbuksregel: een luchtbuks mag alleen op eigen terrein gebruikt worden dat niet voor publiek toegankelijk is. En dus niet op een openbaar terrein, niet op de openbare weg en niet in openbare ruimten. Simpel gezegd: een luchtbuks kan gebruikt worden in je eigen afgesloten tuin (let op het woordje afgesloten), op het afgesloten erf van iemand die je daar toestemming voor geeft of op een schietclub. Er mag alleen op doeltjes geschoten worden zoals kaarten in een kogelvanger of specifieke schietdoelen. Maar ook blikjes et cetera zijn natuurlijk doelen. Maar welk doel je ook gebruikt, zorg ervoor dat de kogel je terrein niet kan verlaten.
Of je zichtbaar mag zijn vanaf de openbare weg, daar staat niets over omschreven. Maar gebruik daarbij het gezonde verstand, want een toevallige passant kan (logischerwijs) een situatie heel anders inschatten dan de buren die al weten dat je een luchtbuks hebt. Beter niet doen dus.
Ook belangrijk: mocht je misschieten, dan moet het onmogelijk zijn dat de luchtbukskogel het terrein verlaat. Dus middels een muur, een afdoende dikke schutting of door een stevige plaat, ook wel een backstop genoemd, moet je bij een eventuele misser het kogeltje op kunnen vangen.
Nog een luchtbuksregel om rekening mee te houden is het feit dat volgens de wet een luchtbuks op dusdanige wijze vervoerd moet worden dat hij niet voor onmiddellijk gebruik kan worden aangewend. Simpel gezegd: je mag ‘m vervoeren, maar wel zo dat je hem niet meteen kunt gebruiken. Hij moet dus ergens in.
Vervoer een luchtbuks dus altijd netjes in een koffer of foedraal. Het ‘niet voor onmiddellijk gebruik’ neem je het best zo serieus mogelijk, dus leg ‘m bijvoorbeeld als het even kan niet op de stoel naast je in de auto, maar in de kofferbak. We hoeven je natuurlijk niet te vertellen dat een luchtbuks tijdens vervoer ongeladen moet zijn. Vergeet ook niet een bewijs mee te nemen om te kunnen laten zien dat je 18 jaar of ouder bent.
Een luchtbuks wordt ook luchtgeweer, luchtdrukgeweer of windbuks genoemd. De diversiteit in benamingen geeft één gemene deler aan: lucht. Door middel van luchtdruk wordt een loden kogeltje door een loop naar buiten gestuwd. Hoe groter de luchtdruk, hoe harder de luchtbukskogels zullen gaan. We vertalen dit in kracht, die we in joule (J) meten. Dus hoe sneller de lucht in druk opbouwt, hoe meer joule en hoe krachtiger de buks is. Naast dat een luchtbuks meer of minder krachtig kan zijn, zitten de grootste technische verschillen hem in de krachtbron. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende luchtbukskrachtbronnen met hun werking en hun voor- en nadelen.
In een zogenaamde veerbuks wordt een zuiger in een cilinder tegen veerdruk in naar achter gedrukt. De zuiger klikt vast en door de trekker over te halen komt hij los en schiet hij door de veerdruk naar voren. Hierbij wordt de lucht voor de zuiger met kracht door een klein gaatje (de breech) geblazen. Dit gaatje zit precies achter de loop, waardoor de lucht met kracht het luchtbukskogeltje door de loop naar buiten stuwt. Spannen kan door de loop te knikken (knikloop), maar ook met aparte hevels die aan de onderkant (onderspanner) of zijkant (zijspanner) kunnen zitten. Meer over de diverse spanvormen verderop.
De veerbuks is de koning der veelzijdigheid. Hij is ideaal om lekker in de achtertuin te plinken, maar de high-end modellen zijn dermate accuraat, dat ze bijvoorbeeld perfect zijn in competities als (H)FT. Ze hebben wat terugslag en de veer is vaak hoorbaar als ‘twang’, maar voor velen hoort dat bij het klassieke luchtbuksgevoel.
PCP staat voor Pre-charged Pneumatics, oftewel perslucht. Een PCP luchtbuks, ook wel persluchtbuks, heeft een reservoir waarin perslucht onder zeer hoge druk wordt opgeslagen. Het voordeel hiervan is dat er niet tegen zware veerdruk in gespannen hoeft te worden. Er hoeft alleen een nieuw kogeltje geplaatst te worden of te worden doorgeladen vanuit een magazijn. Bijkomend voordeel is dat PCP luchtbuksen veel krachtiger kunnen zijn dan veerbuksen, ze zijn er zelfs van bijna 1000 Joule, waarmee persluchtbuksen met afstand de zwaarste luchtbuksen zonder vergunning zijn.
Door de trekker over te halen slaat er een hamer tegen een ventieltje dat kortstondig opengaat. Daarbij komt er perslucht vrij die de luchtbukskogel voortstuwt. Mechanisch zijn PCP’s stiller dan veerbuksen en gasrambuksen, maar de vaak veel grotere kracht kan wel weer een harder mondingsgeluid geven.
Persluchtgeweren of PCP buksen zijn zonder twijfel de meest krachtige luchtbuksen. Ze bieden het voordeel dat ze niet hoeven worden gespannen en over het algemeen zijn het luchtbuksen met een magazijn. De grote kracht en het feit dat er nauwelijks terugslag is, maakt ze zeer zuiver en ze zijn geschikt voor zeer grote afstanden. Zo zijn ze perfect voor 100 m competities en daar waar toegestaan is een PCP de beste luchtbuks voor de jacht.
Een PCP luchtbuks vullen kan met een handpomp, maar meestal wordt er een grote persluchtfles (duikfles) gebruikt van waaruit het reservoir van de luchtbuks gevuld wordt. Die persluchtfles kun je zelf vullen met een compressor, maar meestal laat je ze vullen. Bij ons in de winkel vullen we met ontvochtigde perslucht.
Meer informatie over PCP persluchtgeweren en het totale aanbod
Een luchtbuks op CO2 werkt in principe net zoals eentje op perslucht, alleen worden nu CO2 patronen gebruikt. Door de ten opzichte van perslucht lagere druk, zijn CO2 luchtbuksen beduidend minder krachtig dan perslucht. Maar daar waar persluchtbuksen bijgevuld moeten worden met een grote persluchtfles, hoeven bij CO2 luchtbuksen alleen maar verse patronen geplaatst te worden. Qua kracht is een CO2 luchtbuks vergelijkbaar met een lichte veerbuks, met als voordeel dat hij stiller is en niet na elk schot gespannen hoeft te worden.
CO2 is wellicht niet de meest krachtige krachtbron, maar het is wel de goedkoopste oplossing voor degenen die niet telkens hun luchtbuks willen hoeven spannen. Vaak is een CO2 luchtbuks een luchtbuks met magazijn, waardoor het gemakkelijk is om meerdere schoten snel achter elkaar te lossen zonder het gedoe van spannen en laden.
De pompbuks is tegenwoordig een zeldzaamheid. Net als bij een PCP buks, heeft hij een reservoir waarin lucht onder druk wordt opgeslagen. In dit geval door zelf de druk op te bouwen met een manuele pompbeweging middels een knikloop of spanhevel. Je kunt daarbij kiezen voor weinig druk om op korte afstanden zuiver te schieten en een hogere druk (langer en zwaarder pompen) voor langere afstanden. Voordeel is dat er geen aanvullende accessoires nodig zijn zoals bij perslucht, maar qua kracht zal een PCP luchtbuks nooit benaderd kunnen worden. En na ieder schot moet er handmatig worden opgepompt, hetgeen enige tijd in beslag neemt.
De oude trouwe pompbuks is dus een beetje ingehaald door de tijd. Lange tijd stonden ze bekend als de krachtigste luchtbuksen, maar met de komst van perslucht hebben ze qua kracht en nauwkeurigheid het nakijken. Tegenwoordig worden ze vooral nog uit nostalgische overweging gekocht (‘Vroeger had ik zo’n Sheridan pompbuks, die ging hard!’). Het blijft natuurlijk leuk om zelf de kracht te kunnen bepalen van je luchtbuks, al weten we ook wel dat iedereen ze koopt om ze maximaal op te pompen om door zoveel mogelijk lagen hout proberen te schieten. Zoals gezegd zijn ze ruimschoots ingehaald door persluchtbuksen en er zijn zelfs veerbuksen en gasrambuksen die nu net zo krachtig zijn als een maximaal opgepompte pompbuks.
Een knikloopluchtbuks is het meest voorkomende type luchtbuks. Bij dit type luchtbuks fungeert de loop als spanarm voor de veer of voor de gasram. De loop scharniert en in gesloten toestand zit hij vastgeklikt in een vergrendeling. Dit kan een manuele vergrendeling zijn, maar vaak zit er een afgeschuinde pen die middels veerdruk in een uitsparing valt. Door kracht op de loop te zetten, schuift de pen dan weg en kan de loop geknikt worden.
Door de loop open te knikken, kun je er een luchtbukskogeltje induwen. Knik je de loop vervolgens nog verder open tegen de veerdruk van de veer of gasram in, dan span je hem. Je duwt de loop net zo lang door totdat je de zuiger hoort vastklikken in het trekkermechanisme. Dit voel je goed als je de loop terughaalt. De spanning is er dan vanaf.
Het is goed om te weten dat als je bij een luchtbuks met knikloop geen spanning op de loop voelt, je meteen weet dat de luchtbuks dus gespannen is en dat je met je vinger bij de trekker weg moet blijven. Het gespannen wegzetten van een knikloopluchtbuks is trouwens de hoofdoorzaak van krachtsverlies. De veer blijft dan zo lang gespannen staan, dat hij een deel van zijn vermogen om terug te veren verliest.
Een luchtbuksveer vervangen is iets wat we dan ook regelmatig doen. We hebben voor bijna alle luchtbuksen wel luchtbuksveren op voorraad. Mocht je een luchtbuks terug willen tunen om bijvoorbeeld onder de 16 joule limiet van de Hunter Field Target (HFT) sportdiscipline te komen, dan is dat ook mogelijk. Het vervangen van een luchtbuksveer kan bij minder krachtige luchtbuksen met enige zorg zelf gedaan worden, mits je er rekening mee houdt dat de veer onder spanning staat als je hem loshaalt. Je moet dus echt wel inzicht hebben in wat je doet, want een losschietende veer heeft veel kracht en kan erg gevaarlijk zijn. Om die reden raden we dan ook aan een luchtbuksveer door één van onze experts te laten vervangen. Voor hun is het een routineklusje.
Nog even terug naar de knikloop. Dit is zogezegd een manier om de veer of gasram van je luchtbuks te spannen, maar er zijn ook luchtbuksen met een vaste loop, waarbij de veer of gasram met een aparte hevel gespannen wordt. Vaak zit die hevel onder de loop of onder het vooreind. Zo’n constructie staat ook wel bekend als een onderspanner luchtbuks. Een andere constructie is een zijspanner luchtbuks, waarbij de spanhevel aan de zijkant zit. In beide gevallen vouwt de hevel naar achteren. Het voordeel van een onderspanner luchtbuks of een zijspanner luchtbuks is dat de loop muurvast aan het systeem zit. Er kan dus geen enkele speling zijn, hetgeen zeker effect heeft op de zuiverheid.
De tijd dat elke luchtbuks een knikloopbuks was, waar je telkens na het spannen een luchtbukskogeltje moest laden, ligt al een tijdje achter ons. Er zijn nu ook genoeg luchtbuksen met een magazijn.
Hoewel bij de veerbuksen en gasrambuksen het gros nog handmatig geladen wordt na het spannen, zijn er in deze categorie toch ook luchtbuksen met een magazijn te vinden. Die laden dan zelf automatisch door na elke handmatige spanbeweging. Je schiet er dus wat sneller mee, want het scheelt toch weer een handeling.
Een luchtbuks met magazijn is vaker te vinden in PCP persluchtbuksen en CO2 luchtbuksen. Die hoef je namelijk niet te spannen, wat het gebruik van een magazijn veel logischer maakt. Veel luchtbuksen met magazijn laad je razendsnel door met een grendel en er zijn zelfs luchtbuksen met een magazijn die semi-automatisch werken. Sterker nog, er zijn zelfs enkele volautomatische luchtbuksen.
Naast de krachtbron, is er ook nog het kaliber om uit te kiezen als je een luchtbuks koopt. Het kaliber is de binnendiameter van de loop, wat betekent dat je daarvoor een luchtbukskogeltje met dezelfde diameter nodig hebt. De van oudsher meest voorkomende kalibers zijn 4.5 mm en 5.5 mm, maar er zijn nog vele andere kalibers beschikbaar. Zo heb je bijvoorbeeld de populaire 6.35 mm, 9 mm en zelfs 12.95 mm kalibers. De luchtbukskogeltjes bij kleine kalibers geven een vlakkere kogelbaan, maar luchtbukskogels voor grotere kalibers zijn weer minder windgevoelig en bieden meer impact. Ze hebben ook een grotere reikwijdte. Hoe krachtiger de luchtbuks, hoe meer alle eigenschappen van de kleinere kalibers doorschuiven richting grotere kalibers.
Zo is een 9 mm luchtbuks bijvoorbeeld veelal een erg krachtige luchtbuks. Door die kracht wordt de kogelbaan van een 9 mm luchtbukskogel, wat toch een flink stuk lood is, vlakker. Hij kan dan over grotere afstanden verschoten worden. De massa van zo’n 9 mm luchtbukskogel maakt hem beduidend minder gevoelig voor zijwind en voor luchtweerstand dan een klein kaliber luchtbukskogel. Om die reden wordt vaak een dergelijk groot kaliber gebruikt voor schieten op grote afstanden. Op korte afstand wordt vaak een kleiner kaliber gebruikt.
Ben je vooral aan het luchtbuksschieten in de achtertuin of schiet je op kaarten, dan is een extreem krachtige luchtbuks met een groot kaliber zinloos. Je hebt dan vaak aan 4.5 mm luchtbukskogels voldoende en voor zo’n kogeltje is veel minder kracht nodig. Sterker nog, bij teveel kracht gaan ze te hard en worden ze onzuiver. Meer over 4.5 mm luchtbukskogels, 5.5 mm luchtbukskogels en alle andere kalibers vind je op onderstaande link. Op die pagina leggen we je ook uit wat het verschil is tussen de verschillende soorten luchtbukskogeltjes, zoals bolkopjes, platkopjes, holle punt, et cetera. Tipje van de sluier: platkopjes maken mooie gaatjes zonder rafels in een kaart, bolkopjes zijn het meest zuiver, gevolgd door puntkopjes en kogeltjes met een holle punt geven de meeste impact.
Krale heeft al vele jaren de naam dé luchtbukswinkel van Nederland te zijn. Het assortiment luchtbuksen te koop bij ons is immens. En we verkopen niet alleen nieuwe luchtbuksen, ook voor een goede tweedehands luchtbuks kun je bij ons terecht. Dat betekent dat je niet alleen de nieuwste modellen bij ons vindt, maar ook wat oudere exemplaren die weliswaar uitstekend presteren, maar waar qua prijs de kop vanaf is.
Als je bij ons een luchtbuks koopt, nieuw of tweedehands, dan kun je je oude luchtbuks bij ons inruilen. Alle tweedehands luchtbuksen worden door onze experts in de werkplaats nagekeken en als het nodig is, dan krijgen ze een onderhoudsbeurt. Het is geruststellend om te weten dat elke gebruikte luchtbuks die bij ons te koop staat, eerst door kundige handen is gegaan.
Zo’n 2e hands luchtbuks is een goede manier om relatief goedkoop in de schietsport te starten, maar het is ook perfect om door te kunnen groeien als je een kleine beurs hebt. De gebruikte luchtbuksen die we als occasion luchtbuks aanbieden, komen namelijk uit alle segmenten: van beginnersluchtbuksen tot pure wedstrijdluchtbuksen en alles daar tussenin.
Een luchtbuks tweedehands kopen bij ons betekent dat je precies weet wat je krijgt. Sommige gebruikte luchtbuksen zijn nagenoeg in nieuwstaat, terwijl andere gebruikssporen kunnen vertonen. We reflecteren dat altijd in de prijzen waarvoor de tweedehands luchtbuksen aanbieden en de classificering die we ze geven.
Je kunt je gebruikte luchtbuks bij ons inruilen, maar je luchtbuks verkopen is ook gewoon mogelijk. Elke aangeboden gebruikte luchtbuks beoordelen we op kwaliteit, werking en uiterlijke staat en vervolgens doen je dan een net bod. Onthoud wel dat we er nog een beetje aan moeten kunnen verdienen en dat hij in onze werkplaats moet worden nagekeken. We adviseren wel om eerst via e-mail contact met ons op te nemen, met daarin duidelijke foto’s van de luchtbuks. Dan kunnen we beoordelen of de luchtbuks voor ons interessant is om weer te kunnen verkopen. Op die manier kom je niet voor niets naar de winkel.
Wie onze online shop goed in de gaten houdt of ons op social media volgt, zal merken dat ook nieuwe luchtbuksen bij ons echt niet duur hoeven te zijn. Sowieso bieden wij luchtbuksen aan tegen concurrerende prijzen, maar door groot in te kopen, kunnen wij met enige regelmaat ook een zeer interessante luchtbuks sale houden. We hebben dan eén of meerdere modellen luchtbuks in de sale zolang de voorraad strekt. We proberen meerdere keren per jaar zo’n luchtbuks sale te houden.
Een luchtbuks kopen moet een leuke en vooral goede ervaring zijn. En het allerbelangrijkste: je moet met de luchtbuks van je dromen naar huis gaan. Daarom nemen onze specialisten altijd zo ruim mogelijk de tijd voor je. Of je nu contact opneemt met onze klantenservice of een bezoekje brengt aan onze winkel in Staphorst, we doen ons best je vragen zo goed en uitgebreid mogelijk te beantwoorden en je te voorzien van het beste advies.
Met de informatie op deze pagina en op de pagina’s waarnaar je door kunt klikken, moet je al wel een goed idee krijgen welke luchtbuks het beste bij je past. Als het moment er is dat je daadwerkelijk een luchtbuks gaat kopen, dan kan het zijn dat je nog twijfelt tussen enkele modellen. Dat geeft niet, de eerste schifting is makkelijk, maar de definitieve keuze tussen de laatste paar is altijd het lastigst. Prijs is natuurlijk een factor bij het kopen van een luchtbuks, maar de belangrijkste factor is of de luchtbuks perfect aansluit bij de eisen die je hebt.
Het kopen van een luchtbuks is aan geen andere beperking onderhevig dan de minimumleeftijd van 18 jaar. Om die reden zal gevraagd worden om een identificatiebewijs te overleggen om je leeftijd te kunnen controleren. Als je online een luchtbuks koopt (we verzenden luchtbuksen naar adressen in zowel binnen- als buitenland), dan doen we dit door te vragen een afbeelding van je identificatiebewijs te uploaden. Wees gerust, de privacy blijft hierbij gewaarborgd. We willen alleen de naam en leeftijd kunnen verifiëren. Je mag dus gerust de andere gegevens, zoals foto, BSN en documentnummer afdekken. Zodra wij de gegevens hebben geverifieerd, verwijderen we de kopie uit ons systeem.
Met een luchtbuks en luchtbukskogeltjes alleen, ben je er vaak nog niet. Er zijn ontzettend veel luchtbuksaccessoires te koop en natuurlijk heb je die niet allemaal nodig, maar vele hebben echt wel toegevoegde waarde. En hoe meer je schiet, hoe meer luchtbuksaccessoires je om je heen verzamelt. Vele zullen het schieten vergemakkelijken of zelfs verbeteren, andere zijn simpelweg heel praktisch.
Het is een gadget voor een luchtbuks, maar wel een hele leuke. Voor gebruik op korte afstand kun je prima een red dot gebruiken. Een oplichtende rode stip op een doorzichtig schermpje. Je hoeft geen keep en korrel meer uit te lijnen, noch hoef je je hoofd exact in positie te brengen zoals bij een richtkijker. Je kijkt naar je doel, richt de rode stip erop en klaar ben je.
Schieten vanuit de hand vergt veel oefening en een perfecte schietpositie. Het is veel gemakkelijker om zuiver te schieten als je je luchtbuks ondersteunt (opgelegd schieten heet dat). Het is ideaal om een bipod onder je luchtbuks te monteren. Sommige luchtbuksen hebben hiervoor al een accessoirerail onder het vooreind, voor andere hebben we accessoirerails die je zelf kunt bevestigen.
Een bipod bestaat uit twee inklapbare en vaak uitschuifbare en verstelbare poten die je op elke ondergrond neer kunt zetten. Die poten geven je luchtbuks een zeer stevige ondersteuning, zodat je heel stabiel en met minimale beweging van het beeld je schot kunt nemen.
Natuurlijk hoef je niet per se accessoires zoals een bipod aan je luchtbuks te monteren als je opgelegd wilt schieten. Dat kan ook prima met een geweersteun of met een zandzak. Een geweersteun is een in hoogte verstelbare steun met een stabiele basis en een steun met een zachte laag die het vooreind van je luchtbuks niet beschadigd.
Je kunt ook een zandzak gebruiken. Die kan dan wel niet in hoogte versteld worden, maar een zandzak voor de luchtbuks heeft wel het voordeel dat hij op elke ondergrond gebruikt kan worden. Ook als die oneffen is. Je kunt een zandzak bijvoorbeeld zelfs over een tak leggen of op een steen.
We schreven al even over het veilig en legaal vervoeren van je luchtbuks. Hij moet niet direct voorhanden zijn, wat betekent dat hij ergens in moet zitten. In de praktijk gebruik je dan een geweerkoffer of een foedraal. Daarin is je luchtbuks goed beschermd en je kunt hem makkelijk dragen.
Een geweerkoffer is vaak gevoerd met schuim, zodat je luchtbuks goed schokbestendig zit opgesloten tussen de twee kofferhelften. De harde buitenkant geeft nog eens een extra bescherming tegen vallen of stoten. Vaak biedt een geweerkoffer ook nog extra ruimte om bijvoorbeeld wat blikjes luchtbukskogeltjes mee te nemen en meestal kan je richtkijker gemonteerd blijven zitten.
Een foedraal heeft het voordeel dat hij een stuk lichter en handzamer is dan een geweerkoffer. Het is de ideale manier om je luchtbuks veilig te vervoeren zonder dat het veel ruimte inneemt. Vaak is een foedraal ook voorzien van een schouderband, wat het dragen nog eens vergemakkelijkt, je hebt dan beide handen vrij. Mocht je een richtkijker op je luchtbuks hebben, dan moet je goed opletten dat je een foedraal koopt die niet alleen in de lengte, maar ook in de breedte (hoogte feitelijk) voldoende ruimte biedt. We vermelden altijd de binnenmaten bij zowel onze geweerkoffers als bij onze foedralen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
Schietschijven voor de luchtbuks, of schietkaarten zoals ze ook wel genoemd worden, zijn ideaal voor recreatief gebruik in de achtertuin. We hebben vele soorten en formaten schietkaarten voor luchtbuksen met enkele of meerdere visuelen (een visueel is hoe de roos genoemd wordt).
Naast de zogenaamde recreatieve schietschijven, hebben we ook schietschijven voor competitief gebruik. Die voldoen qua formaat van de visuelen precies aan de daarvoor gestelde eisen.
Een schietkast is bedoeld als houder om een schietschijf voor de luchtbuks in te plaatsen. Hij doet daarbij niet alleen dienst als schietschijfhouder, maar bovenal als kogelvanger, aangezien een schietschijf an sich niets doet om de luchtbukskogel tegen te houden. De schietkast is gemaakt van stevig staal, waartegen de luchtbukskogel geplet wordt, waarna hij naar beneden onderin de kogelvanger valt.
Omdat luchtbuksen steeds krachtiger zijn geworden, raden we bij echt krachtige luchtbuksen aan om voor een zogenaamde ‘heavy’ schietkast te gaan. Deze kogelvangers zijn gemaakt van dikker staal, dat minder snel vervormt.
Wie een ruime tuin heeft of op een ander gesloten terrein terecht kan, kan zich prima vermaken met luchtbukstargets. Deze luchtbuksdoeltjes hebben we in diverse vormen. We hebben bijvoorbeeld luchtbukstargets in de vorm van klapdoeltjes die je met een touwtje weer omhoog zet. Maar we hebben ook kasten met klapdoeltjes die je één voor één omschiet en waar je door op een resetlepel te schieten, alle doeltjes weer tevoorschijn laat komen. De kogels worden keurig opgevangen. Een ander voorbeeld van luchtbukstargets zijn de zogenaamde spinners. Doeltjes die draaien of kantelen als je ze raakt en die niet gereset hoeven te worden.
Om je buren wat tegemoet te komen, is een geluiddemper op je luchtbuks een veelgebruikt accessoire. Je dempt met een geluiddemper het mondingsgeluid, zodat de knal uit de loop flink zachter wordt. Bij veerbuksen lijkt het effect voor de schutter minder te zijn, maar dat komt omdat de trillingen van de veer (twang) voor de schutter vaak boven het schot uit klinken. Je zit tenslotte met je eigen oren dichterbij de veer dan bij de loopmonding. Echter, je buren zullen het verminderde mondingsgeluid zeker waarderen. Bij gasrambuksen en PCP luchtgeweren is het mechanische geluid nihil en zul je het meeste effect van een geluiddemper merken. Zeker bij de wat krachtiger luchtbuksen kan het verschil in geluid aanzienlijk zijn.
We hebben vele soorten geluiddempers. Van type-specifieke geluiddempers tot universele geluiddempers en voor veel van die geluiddempers hebben we geluiddemperadapters, zodat ze op bijna elke luchtbuks gebruikt kunnen worden. Daarnaast hebben we nog geluiddempers die aangepast kunnen worden door er kamers aan toe te voegen of juist door er een paar weg te laten. De lengte van een geluiddemper kan namelijk van invloed zijn op het schotbeeld en het gewicht van een geluiddemper kan weer van invloed zijn op de harmonische beweging van de loop. Door met geluiddempers met segmenten te experimenteren, kun je net dat kleine beetje extra uit je luchtbuks halen.
Heb je een luchtbuks met magazijn, dan heb je al het gemak van meerdere schoten achter elkaar, zonder handmatig luchtbukskogeltjes te hoeven laden. Echter, eenmaal gewend aan zo’n magazijn, merk je al snel dat je er eigenlijk wel één of twee extra bij wilt hebben, omdat het vullen van een magazijn zelf toch ook weer voor een onderbreking zorgt. Met extra magazijntjes voor je luchtbuks kun je snel herladen en weer doorschieten, zodat je daarna in alle rust de magazijntjes weer kunt vullen.
Wie een PCP persluchtbuks heeft, zal zijn of haar luchtgeweer vullen met een persluchtfles. Die hebben we in diverse volumes, variërend van 5 liter tot wel 20 liter. De persluchtflessen die wij verkopen kunnen gevuld worden tot 300 bar en als je fles leeg is, dan kun je hem weer bij ons laten vullen met ontvochtigde lucht.
Alle vulbenodigdheden om je persluchtgeweer op een persluchtfles aan te sluiten kun je ook bij ons vinden. Van kranen tot manometers en van vulslangen tot diverse vuladapters en snelkoppelingen.
Een luchtbuks is een mechanisme en elk mechanisme heeft op zijn tijd onderhoud nodig. Bij een conventionele luchtbuks zoals een veerbuks, is het belangrijkste onderhoud het (spaarzaam) smeren van de scharnierpunten en het met wapenolie inwrijven van blanke en geblauwde onderdelen zoals de actie en de loop. Door de invloed van zouten en zuren in je huidvet en zweet, kunnen die onderdelen namelijk gaan roesten. Door na elk gebruik even de onderdelen af te nemen met een schoonmaakdoek en wat olie, blijft je luchtbuks als nieuw. Luchtbuksen met een ongelakte houten kolf kunnen daarnaast baat hebben bij wat kolfolie. Ook kan een loop sporadisch gereinigd worden.
Het reinigen van de loop is iets wat niet vaak gedaan hoeft te worden. Anders dan bij vuurwapens, zal er zich geen corrosieve aanslag in een luchtbuksloop vormen. Reinigen doe je sporadisch en sommigen (ook topschutters) reinigen de loop zelfs nooit.
Het is een beetje afhankelijk van de fabrikant, maar sommige luchtbuksfabrikanten leveren de loop behoorlijk vet af, zodat hij tijdens transport en opslag goed beschermd is. Om die reden wordt vaak de loop direct na aanschaf gereinigd, zodat je niet eerst alle olie en vet naar buiten schiet, want dat zal de zuiverheid zeker geen goed doen. Met een nieuwe en goed gereinigde loop heb je een perfecte basis om de loop in te schieten met je favoriete luchtbukskogels (zie hiervoor ook ‘Moet ik een loop inschieten?’ onder het kopje ‘Vaak gestelde vragen’ onderaan deze pagina.
Als je wel het idee hebt dat je loop gereinigd moet worden, haal dan schoonmaakpatches of schoonmaakproppen door de loop die je tevoren met loopreiniger hebt bevochtigd. Je duwt ze met een poetsstok vanaf waar het kogeltje de loop ingaat naar de loopmonding en herhaalt die handeling met telkens een nieuwe patch of prop, tot ze er schoon uitkomen. Je kunt ook een reinigingskoord gebruiken dat je aan een trekkoord door de loop haalt. Proppen kun je eventueel ook door de loop schieten. Maar hou er rekening mee dat je ze dan terug moet kunnen vinden om te kunnen beoordelen hoe vies of schoon de loop is. Daarnaast biedt een prop niet echt veel tegendruk om de zuiger zachtjes te laten landen, dus zeker bij krachtige luchtbuksen raden we echt een poetsstok of reinigingskoord aan.
Olie NOOIT de loop van je luchtbuks door er olie in te laten lopen. Vaak laten mensen olie vanaf de monding de loop inlopen om de loop lekker te smeren. Ten eerste is dat niet nodig, omdat de flinterdunne loodafzetting in de loop al prima beschermt. En ten tweede loopt de olie zo de cilinder van de buks in. Daar zorgt de hoge druk van de zuiger ervoor dat de olie explodeert, wat dieselen genoemd wordt. Het geeft een extra luide knal en veel rook.
Machtig mooi voor sommigen, maar ook machtig slecht voor je luchtbuks. Die explosie is ongecontroleerd; soms is hij hard, soms zachter, dus de luchtbukskogeltjes zullen hoog en laag inslaan. En waar de zuiger normaliter op een kussentje van lucht terechtkomt, wordt hij bij dieselen juist met kracht teruggeslagen en dat kost je in het beste geval de zuigerafdichting en in het slechtste geval de zuiger en een gebroken veer.
Mocht je toch per se de loop van je luchtbuks willen oliën, bijvoorbeeld omdat je hem lang wegzet en bang bent voor roestvorming, doe dan een klein beetje olie op een vilten schoonmaakprop en schiet of duw die door de loop. Het verdient aanbeveling om de luchtbuks dan alsnog niet met de loop omhoog weg te zetten, maar liggend op te bergen.
Vroeger hadden zuigers leren afdichtingen die soms door de transferpoort (dat gaatje waar de lucht uitkomt) geolied werden. Het beste was eigenlijk om de luchtbuks daarvoor te demonteren, maar goed, dat was destijds vaak de praktijk en het is waarschijnlijk uit die tijd dat het idee is blijven hangen dat je een luchtbuks door de transferpoort moet smeren. Dat was toen al niet goed en tegenwoordig al helemaal niet, want elk beetje olie of vet vóór de zuiger zal door de enorme druk tot ontbranding komen, dieselen dus.
Daarnaast zijn alle zuigerafdichtingen tegenwoordig synthetisch, dus die mogen sowieso niet gesmeerd worden. Punt is -en het is belangrijk om te onthouden- dat olie en vet alleen achter de zuigerafdichting gebruikt mogen worden - en zelfs dan slechts zeer spaarzaam. Vóór de zuigerafdichting moet het compleet droog zijn om dieselen te voorkomen. En eigenlijk doe je dit alleen na een complete revisie. Normaliter laat je je luchtbuks gewoon dicht en hoeft er niets extra gesmeerd te worden.
Mocht je een luchtbuks helemaal uit elkaar halen, dan is het zaak om niet te overdrijven met olie en vet. Echt, olie en vet zijn alleen nodig als een dun laagje tussen contactvlakken. Alles wat teveel is, zal zich ophopen en doet niets anders dan stof en vuil verzamelen om zo een schuurpasta te vormen. Teveel olie en vet zijn daarmee dus simpelweg schadelijk.
De cilinder moet voor de zuigerkop volledig olievrij zijn. Elk klein beetje olie of vet zal voor dieselen zorgen, detonatie die de zuiverheid de deur uitgooit. De zuiger zelf kun je lichtjes invetten met vet op de glijvlakken en hetzelfde geldt voor de veer. Geen klodders, maar echt minimaal. Een tip is om het vet tussen je handen uit te smeren tot je handen een beetje vettig zijn en dan de onderdelen die je in wilt vetten in te wrijven. Veelal gebruiken we hiervoor een vet op molybdeen disulfidebasis. Dit is wat grijzig wapenvet. Je kunt het vet ook spaarzaam gebruiken tussen de contactvlakken in het trekkermechanisme. Wapenvet is wat beter bestand tegen hoge belasting dan wapenolie.
Siliconenvet is wat minder geschikt voor metalen delen, maar wordt wel gebruikt waar kunststof onderdelen aan wrijving onderhevig zijn. Siliconen zorgen voor een sterk verminderde wrijving en daarmee verlengen ze de levensduur van de behandelde onderdelen. Vet op minerale basis kan in sommige gevallen kunststof onderdelen week maken, vandaar dat siliconenvet op die plekken in een luchtbuks beter is, terwijl mineraal vet juist weer beter is voor metalen onderdelen. Siliconenvet wordt ook gebruikt op rubberdelen, zoals O-ringen en bijvoorbeeld een loopafdichting. Het voorkomt uitdroging van het rubber en houdt O-ringen soepel en luchtdicht.
Wapenolie gebruik je al net zo spaarzaam als vet en je gebruikt olie met name op- en in alle scharnierpunten. Waar vet beter is op wrijvingsvlakken, is olie juist in scharnierpunten het perfecte smeermiddel, omdat het door de lage viscositeit diep tussen de contactvlakken (asjes) in kan dringen. Voor metalen onderdelen gebruik je ook hier weer de beste minerale olie en kunststof en rubber onderdelen hebben het meest baat bij siliconenolie.
En nogmaals: alles echt minimaal, want op het laagje tussen de onderdelen na, is al het andere overbodig en overbodig olie en vet is een verzamelplaats voor vuil dat eraan blijft kleven.
PCP persluchtbuksen zijn de meest verfijnde luchtbuksen qua mechanisme en daarnaast zijn ze ook nog eens voorzien van talloze O-ringen die voor een luchtdichte afdichting moeten zorgen. Die O-ringen behandel je met siliconenvet, waarmee je ze soepel houdt. Dit verlengt hun levensduur en het zorgt ervoor dat ze een perfecte afdichting blijven geven.
Bij een veerbuks of gasrambuks duw je een kogeltje in de loop, waarna de loop tegen het systeem druk. Een knikloopbuks is daar het meest voorkomende voorbeeld van. Een goede luchtdichte afdichting tussen systeem en loop is natuurlijk van groot belang en om die reden zit er een afdichtingsring die meestal de seal genoemd wordt. Omdat die tussen de loop en het systeem geklemd zit, zal zo’n seal na verloop van tijd door de constante druk wat platter worden en het rubberachtige materiaal zal wat harder worden. Een versleten seal zal uiteindelijk lucht doorlaten en in het ergste geval voor wat speling zorgen, waardoor de zuiverheid flink minder wordt. Daarom moet je de seal periodiek vervangen.
Dat is eigenlijk heel simpel; zo’n seal zit in een groef rondom de loopopening en met een mesje, klein schroevendraaiertje of een dikke naald kun je hem eruit peuteren. Meestal kan dat in één geheel, soms zijn ze zo verteerd dat hij in stukjes naar buiten komt. Het enige waar je op moet letten is dat je voorzichtig genoeg bent dat je het metaal van de loop niet beschadigt.
Zorg dat de groef goed schoon is, voor je de nieuwe seal op zijn plaats drukt. Indien nodig kun je de seal wat invetten met een daarvoor geschikt smeermiddel. Hiervoor raden we siliconenvet aan. Als je oude seal echt versleten was, dan zie je met een nieuwe seal de snelheid toenemen en zie je de groepjes weer kleiner worden. Het is de goedkoopste vorm van tuning die je kunt doen. Maar eigenlijk hoort het gewoon bij het onderhoud.
Luchtbuksonderhoud varieert dus van reinigen tot smeren en beschermen. En of je olie of vet in je luchtbuks gebruikt, hangt helemaal af van het doel en van het het onderdeel. Meer daarover vind je via de link hieronder.
Wil je je luchtbuks laten repareren, dan kun je bij ons terecht voor alle reparaties. Heb je bijvoorbeeld een luchtbuksveer die flink aan kracht heeft verloren, dan kunnen wij de veer vervangen. We vetten dan ook meteen de zuiger weer netjes in, zodat je weer het maximale uit de luchtbuks kunt halen.
Mocht je luchtbuks al een zwaar leven achter de rug hebben, dan zijn er diverse dingen die we ermee kunnen doen om hem weer wat op te frissen. We kunnen het metaal weer opnieuw blauwen voor een mooie uniforme afwerking en heeft de loop beschadigingen opgelopen, dan kunnen we de loop voor je kronen. Dat is het weghalen van beschadigingen in de monding, zodat die weer perfect is rondom. Dit kan ontzettend veel doen voor de zuiverheid van je luchtbuks, aangezien een loopeind met oneffenheden of ongelijkheden instabiliteit in het kogeltje veroorzaakt.
Mocht je een luchtbuks hebben en je hebt een geluiddemper waarvan de schroefdraad niet overeenkomt, dan kunnen wij een geluiddemperadapter voor je maken met de juiste soorten schroefdraad. Hierdoor kun je in principe elke geluiddemper monteren die je maar wilt.
Ook de kolf van je luchtbuks kunnen we voor je onder handen nemen. We kunnen hem bijvoorbeeld voor je verlengen of juist korter maken. Het is zelfs mogelijk om de kolf te buigen als je dat wilt. Hiervoor hebben we een speciale buigbank, want een kolf buigen is een specialistisch klusje. Ook kunnen we een schouderstuk op maat maken en monteren.
Mocht je een bipod willen monteren, maar een luchtbuks hebben die niet in een montagemogelijkheid voorziet, dan weten we er hier altijd wel en oplossing voor te vinden. We kunnen ook accessoirerails monteren, et cetera.
Of het nou reparatie, tuning, revisie of gewoon een keertje schoon maken en het meten van de kogelsnelheid is, de experts in onze werkplaats zijn van alle markten thuis.
Dat ligt er een beetje aan, maar als gulden regel geldt: niet doen. Bij een conventionele luchtbuks met veersysteem of gasram schiet de zuiger naar voren. De enige reden dat die daardoor niet beschadigd, is de demping door een kussentje van lucht dat voorkomt dat de zuiger vol tegen het eind van de cilinder slaat. Dat laagje van lucht wordt gecreëerd door de druk die wordt opgebouwd achter het kogeltje. Denk daarbij aan het gevoel van een fietspomp als die nergens op aangesloten is en een fietspomp die je op een ventiel hebt gezet van een reeds met lucht gevulde band. In het eerste geval sla je meteen door tot onderin en in het tweede geval voel je een verende werking van de lucht.
Zonder kogeltje in de loop is er geen tegendruk en is er dus ook geen kussen van lucht om de klap op te vangen. Het zal niet meteen bij de eerste klap tot schade leiden, maar uiteindelijk kan er breuk of scheurvorming in de onderdelen optreden.
Bij een PCP persluchtbuks of CO2 buks werkt het juist weer precies andersom. Die kunnen in principe droog afgevuurd worden, mits er druk aanwezig is. Zonder tegendruk kan het ventiel namelijk stukslaan.
Het schieten met een vilten schoonmaakprop is iets wat vaak gedaan wordt bij het reinigen van de loop en hoewel het bij een niet erg krachtige luchtbuks in principe wel kan, raden we het bij krachtige luchtbuksen af. De schoonmaakproppen geven zo weinig weerstand, dat het bijna gelijk staat aan droogvuren. Een persluchtbuks kan in principe wel een schoonmaakprop verschieten, zolang er maar voldoende druk in het persluchtreservoir aanwezig is. We raden echter nog steeds een schoonmaakstok aan in combinatie met een schoonmaakprop, omdat je de prop moet kunnen beoordelen op vervuiling en dat is lastig als je een verschoten prop niet meer terug kunt vinden.
Het kan voorkomen dat bij een nieuwe luchtbuks bij de eerste paar schoten wat rook uit de loop komt. Dit is achtergebleven olie uit het fabricageproces die meekomt uit de loop.
Het kan ook komen door olie of vet die tijdens de montage in de cilinder of compressiebuis is blijven zitten. Door de opgebouwde druk komt die olie tot ontbranding, dit wordt dieselen genoemd en levert -naast een knal- rookvorming op. Dit dieselen is, zolang het niet te lang aanhoudt, niet schadelijk. Het neemt na een aantal schoten geleidelijk aan af naarmate er meer van de achtergebleven olie verbrandt. Dit is ook terug te zien in de zuiverheid van de luchtbuks.
Blijft een luchtbuks echter roken en af en toe hard knallen, dan heb je waarschijnlijk olie via de loop de kamer in laten lopen en dit aanhoudend dieselen kan zeer schadelijk zijn voor de seal, zuiger en veer. We raden dan aan de luchtbuks te (laten) demonteren en te ontvetten.
Een richtkijker monteer je op je luchtbuks door middel van montageringen (al onze montages vind je hier). Je moet bij het kiezen van de montages (zo heten die montageringen bij ons) rekening houden met drie dingen:
Heb je de montages gekozen, dan is het tijd om ze op je luchtbuks te bevestigen. Hier zijn ook weer enkele zaken om rekening mee te houden:
En dat is het, je richtkijker is gemonteerd en je bent klaar om hem in te schieten, oftewel af te stellen. Meer daarover lees je in de volgende vraag.
Het afstellen van een richtkijker op je luchtbuks wordt officieel het inschieten van je luchtbuks genoemd en het is een fluitje van een cent.
Het is handig om eerst een schietdoel dichtbij te zetten, zodat de afwijking minder groot is. Zet je bijvoorbeeld een kogelvanger met schietkaart direct op 50 meter afstand, dan heb je grote kans dat je langs het doel schiet, zonder dat je weet welke kant je op moet verstellen. Dus begin met afstellen op bijvoorbeeld 10 meter. Handig trucje: een stuk karton achter het doel kan je helpen te bepalen welke kant je misschiet als je luchtbuks echt veel af zou wijken.
Ondersteun de luchtbuks op een tafel met een zandzak, met een schietsteun of desnoods met een kussen onder het vooreind. Los drie tot vijf schoten terwijl je op het midden van het doel richt. Als het goed is krijg je ergens op de schietkaart een groepje gaten. Dat zal niet direct in het midden van de kaart zijn, maar de gaten liggen als het goed is wel allemaal dicht bij elkaar. Hoe dicht is vooral afhankelijk van de luchtbuks en van je schiettechniek en heeft niets met de richtkijker te maken.
Het is nu het handigst als je je luchtbuks kunt fixeren. Hij moet in een vaste positie blijven liggen, terwijl jij de verstellingen aan de richtkijker doet. Die verstellingen doe je als volgt: je richt het draadkruis weer op het midden van het doel en fixeert je luchtbuks. Met de bovenste knop op de richtkijker verstel je het draadkruis verticaal (in de hoogte) tot je op dezelfde hoogte bent als het midden van je groepje gaten. Met de knop aan de zijkant verstel je het draadkruis horizontaal (zijlings), waarmee je hem in het midden van het groepje gaten zet. En dat is alles, je draadkruis wijst nu exact naar waar je kogeltjes terechtkomen. Je richtkijker is nu afgesteld.
Mocht je op een andere afstand gaan schieten, dan zullen de kogeltjes hoger of lager inslaan. Dit los je op door de bovenste turret (die verstelknop) te verdraaien volgens voorgaand proces. Op grotere afstanden zullen afwijkingen ook uitvergroot worden, dus als je je richtkijker op korte afstand hebt ingeschoten, terwijl je op grotere afstand wilt gaan schieten, dan kan er nog wel een kleine afwijking inzitten. Echter, omdat je op korte afstand hebt ingeschoten, zul je in ieder geval op de kaart terechtkomen, zodat het afstellen op grote afstand een stuk gemakkelijker wordt.
Ook wij kunnen je luchtbuks voor je inschieten, waarbij we richtmiddelen zoals een richtkijker netjes monteren en afstellen. We hebben een 50 meterbaan onder ons pand, dus tot die afstand kunnen we je richtkijker perfect zuiver opgelegd afstellen zonder beïnvloeding van wind. We kunnen hierbij je eigen kogeltjes gebruiken als je die meeneemt, zodat we je luchtbuks voor 95% zuiver hebben. Deze marge bouwen we in, omdat iedereen een luchtbuks op een eigen manier vasthoudt en dus altijd ietsje anders zal uitkomen. Het finetunen doe je zelf (eventueel na uitleg van onze experts, want het is echt niet moeilijk) thuis. Dat is een fluitje van een cent, omdat je in ieder geval zeker weet dat de kogeltjes op de kaart zullen belanden als we je luchtbuks hebben ingeschoten.
Het inlopen van een nieuwe luchtbuks wordt vaak inschieten genoemd, maar met inschieten wordt juist weer het instellen van je richtmiddelen (zie hierboven) bedoeld. Verwarrend hè. Maar goed, inschieten -het inlopen van de onderdelen- gaat alleen op bij veerbuksen en gasrambuksen, waar na een bepaalde periode soms een verschil op kan treden in prestaties. De kracht kan iets groter worden en de kogelsnelheid kan uniformer worden. Bijvoorbeeld door een zuigerafdichting die zich beter gaat zetten, waardoor de energie toeneemt omdat er geen lucht meer langs kan ontsnappen. Of door het verdwijnen van achtergebleven montageolie die door dieselen verbrandt, waardoor de consistentie verbetert.
Een nieuwe loop is nog compleet vrij van lood binnenin. Op zich is dat natuurlijk een recept voor zuiverheid, maar toch wordt een loop vaak nog net iets zuiverder na een periode van inschieten. In het Engels wordt het ook wel ‘leading in a barrel’ genoemd en dat is precies wat je doet. Je zorgt er met het inschieten voor dat de loop aan de binnenkant voorzien wordt van een heel dun en glad loodlaagje.
Inschieten doe je door een x-aantal kogeltjes te verschieten. De hoeveelheid is geen wet van Meden en Perzen. Sommige luchtbuksen schieten na 50 kogeltjes al consistent, andere na 500. Mocht je een ander luchtbukskogeltje willen proberen, dan kan het voorkomen dat je daar ook eerst een x-aantal van moet gebruiken voor jouw luchtbuks daarmee consistent wordt. Dit heeft vaak te maken met het feit dat een ander kogeltje een andere loodsamenstelling kan hebben of net een iets andere pasvorm heeft. De loodafzetting in de loop moet zich dan eerst stabiliseren in de nieuwe situatie. Om die reden is het dan ook aan te raden om met dezelfde luchtbukskogeltjes te schieten en nieuwe kogeltjes pas op hun zuiverheid te beoordelen nadat je er een tijdje mee geschoten hebt.
In de meeste gevallen is de loodlaag in een luchtbuksloop zelfregulerend. Het dunne loodlaagje dat is ontstaan bij gebruik van dezelfde luchtbukskogeltjes, zal tot een bepaalde dikte groeien en dan stoppen. Het teveel aan loodaanslag komt vervolgens met de kogeltjes mee naar buiten. Op zo’n moment is de loop goed ingeschoten en is hij op zijn zuiverst. Je hoeft er dan eigenlijk niets meer aan te doen tot de zuiverheid af begint te nemen.
In de categorie ‘begrijpelijke vraag, maar hoe geef ik er antwoord op’ is dit een van de toppers. Het totale bereik van een luchtbuks is beduidend anders dan het effectieve bereik van een luchtbuks. Dus hoe ver een luchtbuks schiet, is al op te delen in twee antwoorden. En ook die antwoorden zijn niet zomaar te geven, aangezien er talloze interne en externe factoren meespelen. Sommige variabel, andere niet.
Je merkt dat we ons beginnen in te dekken en wat om de hete brij heen draaien. Dat klopt, want waar het op uitdraait, is dat we je eigenlijk geen eenduidig antwoord kunnen geven, maar je wel inzicht willen geven waarom dat zo is. En met dat inzicht heb je toch een antwoord op je vraag. Niet het antwoord dat je verwachtte, maar wel eentje waar je wat aan hebt.
Qua variabelen heb je natuurlijk diverse kalibers, krachtbronnen en natuurlijk de kracht zelf. Om je toch iets van een antwoord te geven. Een gemiddelde veerbuks is tot een meter of 20 effectief (mits je zeer zuiver kunt schieten), maar het kogeltje kan echter nog steeds een paar honderd meter ver komen. Er zit dan geen kracht meer achter natuurlijk, maar zo ver kan hij dus komen als je je doel mist en je geen backstop in je tuin hebt geplaatst.
Een PCP is lastiger te bepalen, aangezien de krachtvariatie in deze groep ontzettend groot is. Als we het hebben over effectiviteit in de jacht, waarvoor PCP’s in het buitenland gebruikt mogen worden, dan wordt over het algemeen een afstand van 30 tot maximaal 40 meter genoemd. Dit is puur omwille van een humaan schot, want het kogeltje van een krachtige PCP is tot veel grotere afstand effectief, het is puur de zuiverheid die de afstand beperkt en bij die zuiverheid wordt over het algemeen de schutter als beperkende factor gezien.
Het effectieve bereik van een PCP is dus beperkt door externe factoren, maar kan enorm groot zijn onder de juiste omstandigheden. Zo worden persluchtbuksen enorm veel gebruikt op een 100 meter schietbaan. En spreken we over het totale bereik van een PCP, dan kan dat simpelweg indrukwekkend zijn. Als antwoord op de vraag ‘Hoe ver schiet een luchtbuks?’ zou je als ultiem antwoord het wereldrecord kunnen noemen dat met een PCP voor langeafstandschieten gevestigd is. Die afstand was bijna 2 kilometer!
Nee, je mag met een luchtbuks niet op dieren of op welk ander levend wezen dan ook schieten. Er zijn ontheffingen voor het gebruik van een luchtbuks voor schadebestrijding, zoals duiven en ratten. Die ontheffingen worden zorgvuldig uitgedeeld en zijn bedoeld voor locaties waar je met een vuurwapen niet uit de voeten kunt. Een rat in een schuur schieten met een vuurwapen resulteert bijvoorbeeld in gaten in de schuur, terwijl overlastgevende duiven in een fabriekshal om die reden ook beter met een luchtgeweer kunnen worden aangepakt.
Maar normaal gesproken is het dus verboden om op dieren te schieten en vragen over op hoeveel meter je een kraai schiet, wat de beste luchtbukskogeltjes voor duiven zijn of hoeveel joule je voor een konijn nodig hebt gaan we hier dus ook niet beantwoorden. Er zijn vele goede redenen waarom het verboden is. Wat we je willen meegeven is dat het voor jagers niet voor niets verplicht is om diverse examens te doen alvorens ze een jachtakte mogen halen.
De beste luchtbuks voor gebruik voor doelen op 100 meter is een PCP, een persluchtbuks dus. Alleen deze buksen zijn krachtig genoeg om over zo’n grote afstand een projectiel met voldoende snelheid te verschieten. Daarnaast is een PCP mechanisch gezien de meest rustige buks met minimale beweging. Hij heeft beduidend minder terugslag dan een veerbuks en nagenoeg geen vibraties. Dit draagt allemaal bij aan een zeer rustig schietgedrag en daarmee aan een optimale zuiverheid, zeker op grote afstanden.
Daarnaast heeft de beste luchtbuks voor 100 meter geen open richtmiddelen zoals een keep en korrel, maar heeft hij een richtkijkerrail, zoals een dovetailrail of een Weaver/Picatinnyrail. Op een afstand van 100 meter is een richtkijker echt noodzakelijk om zuiver te kunnen richten. Andere richtmiddelen zijn daarvoor simpelweg te rudimentair, niet verfijnd genoeg. Dus de beste luchtbuks voor 100 meter is een PCP en dan zeker eentje voorzien van een richtkijker. Voor ultieme stabiliteit en zuiverheid zul je op zo’n afstand ondersteund moeten schieten, dus met een gemonteerde bipod of opgelegd op een geweersteun of zandzak.
Een gereguleerde luchtbuks is een luchtbuks die bij elk schot dezelfde druk geeft. Om dat uit te leggen, beginnen we even bij het begin. Een veerbuks heeft bij elk schot dezelfde kracht, maar een persluchtbuks heeft dat in beginsel niet. Je moet het zo zien, dat telkens als je de trekker overhaalt, er een klein beetje lucht uit het persluchtreservoir van je luchtbuks ontsnapt. Dus telkens als je schiet, zal de druk in het reservoir afnemen. En dat betekent ook dat elk schot minder krachtig zal zijn en dat zie je terug in kogeltjes die steeds lager uit zullen komen. De eerste paar schoten zullen nog wel dicht bij elkaar liggen, maar hoe leger het reservoir, hoe minder krachtig de luchtbuks zal schieten.
Dit is op te lossen met een regulator, die reguleert de hoeveelheid lucht die per schot wordt losgelaten. Zie het als een waterkraan die je open en dicht kunt draaien. Hoe dichter je de kraan draait, hoe minder krachtig de waterstraal wordt. Een regulator werkt net zo.
Stel dat je een persluchtreservoir hebt met daarin 300 bar aan perslucht. Als je een regulator hebt die je bijvoorbeeld instelt op 140 bar, dan krijgt elk schot een druk van 140 bar mee. Elk schot heeft dus dezelfde kracht, totdat de druk in het reservoir onder de 140 bar komt, dan zie je het inslagpunt langzaam omlaag gaan en is het tijd om bij te vullen.
Je kunt bij een verstelbare regulator zelf spelen met de kracht. Hoe lager jij de kracht instelt (lees: hoe minder druk je doorlaat), hoe meer consistente schoten je uit een vulling kunt halen en vice versa. Meer kracht, betekent een groter luchtverbruik en dus minder schoten en da’s best logisch toch? Er zijn ook luchtbuksen met een niet verstelbare regulator. Die is dan simpelweg gereguleerd op één bepaald niveau. Daarvan is de kracht dus een vaststaand gegeven waaraan niets te verstellen is. Het aantal consistente schoten zal bij zo’n luchtbuks dus ook altijd hetzelfde zijn.
Ja, wij hebben zeker een luchtbukspistool. Sterker nog, wij hebben er vele voor je. Maar wat je eigenlijk bedoelt is een luchtpistool of luchtdrukpistool. De werking ervan is inderdaad gelijk aan een luchtbuks, maar dan in de vorm van een pistool en niet van een geweer. Een luchtpistool is ook verkrijgbaar in meerdere varianten en met meerdere krachtbronnen. Een luchtpistool is door zijn korte loop wat meer geschikt voor korte afstanden dan voor lange afstanden.
Ja, een luchtbuks is hetzelfde als een windbuks. Met wind wordt gewoon lucht bedoeld, het is dus spreektaal voor luchtbuks. En luchtbuks an sich is eigenlijk weer spreektaal voor luchtdrukgeweer, omdat een buks officieel een bepaald type geweer is. Echter, omdat luchtbuks in de volksmond het meest gebruikt wordt, meer nog dan luchtdrukgeweer, hanteren wij die term ook gewoon. In België maken ze het nog gekker en wordt een luchtdrukgeweer een loodjesgeweer genoemd, wat weer een beetje overeenkomt met de Engelstalige benaming pellet gun. De één legt de focus op de aandrijving met lucht, de ander op de projectielen. Maar uiteindelijk bedoelt iedereen hetzelfde.
Met joule wordt aangegeven hoe krachtig een luchtbuks is. Joule is een eenheid voor arbeid. Beter gezegd: voor energieoverdracht. En energie heb je nodig om een massa (het luchtbukskogeltje) te kunnen verplaatsen. In dit geval wordt luchtdruk omgezet in beweging van een luchtbukskogeltje. En hoe hoger die luchtdruk, hoe meer energieoverdracht er plaats zal vinden. Kortom, hoe harder en sneller het kogeltje wordt weggedrukt. De energie van de lucht wordt dus omgezet in beweging van het eerst nog stilstaande kogeltje.
Eén joule staat gelijk aan de arbeid die nodig is om met de kracht van 1 Newton iets over een afstand van 1 meter te verplaatsen. Of anders gezegd, de kracht die nodig is om een massa van 1 kg (9.8 N) een versnelling van 1 meter per seconde te geven. 1 joule is dus 1 Nm. Kracht en arbeid lopen nu een beetje door elkaar, maar een kracht alleen is statisch. Zolang er geen beweging is, is er alleen kracht. Pas als de kracht in beweging komt, spreek je over energie. En dat is wat we nodig hebben in een luchtbuks. Hoe meer energie, hoe groter de kracht zal worden.
Een CO2 luchtbuks wordt in zijn kracht beperkt door het feit dat de CO2 boven een bepaalde druk vloeibaar wordt. Het gas in de capsule heeft dus slechts een beperkte druk en om die reden geldt voor een CO2 luchtbuks dat ongeveer 16 joule wel het maximum is.
Een luchtbuks met veer (of gasram) zal met de hand gespannen moeten worden en om dat fysiek mogelijk te houden, hebben de krachtigste luchtbuksen in die klasse een kracht van rond de 45 joule.
Een ander verhaal is het voor persluchtbuksen (PCP’s). Feitelijk kennen die geen beperkende factoren en om die reden zijn er persluchtbuksen verkrijgbaar die de 1000 joule overstijgen. Echter, omdat bij een dergelijke kracht slechts een paar gereguleerde schoten mogelijk zijn voordat het persluchtreservoir leeg is, hebben de meeste persluchtbuksen een kracht die ligt tussen de 40 en 100 joule. Daarmee is zo’n luchtbuks veel bruikbaarder en efficiënter. Je haalt dan beduidend meer schoten uit een vulling. 1000 joule is simpelweg niet praktisch.
Er is ontzettend veel overlap, dus bij de vraag welk kaliber luchtbukskogeltje geschikt is voor welke afstand kunnen we je alleen helpen met enkele algemeenheden. Schiet je binnen op 10 tot 15 meter, dan ben je het beste af met kaliber 4.5 mm. Buiten kan vanwege de wind een 5.5 mm luchtbukskogel net wat stabieler zijn op een afstand tussen de 10 en 30 meter. Grotere kalibers zijn voornamelijk het territorium van persluchtbuksen. Een groot kaliber luchtbukskogel heeft namelijk ook meer kracht nodig om op de juiste snelheid gebracht te worden. Met een 6.35 mm wordt vaak op afstanden rond de 50 meter geschoten, terwijl 7.62 mm erg populair is bij schutters die op 100 meter schieten. Ook bij gecertificeerde schadebestrijders is dit kaliber tot 50 meter veelgebruikt. Nog grotere kalibers zoals bijvoorbeeld 9 mm is iets waar je in Nederland niet echt veel mee kunt. Deze luchtbukskogels worden in het buitenland nog weleens voor de jacht gebruikt en voor doelschieten op extreme afstanden.
Wie bij ons een PCP (persluchtgeweer) koopt heeft als eerste vraag hoe het persluchtreservoir gevuld moet worden. “Hoe krijg ik mijn buks op druk?” Vaak is een PCP al een aardige investering en wordt er -voor het kostenplaatje- gekeken naar een handpomp. Die kun je overal mee naartoe nemen (in tegenstelling tot een compressor) en hij hoeft niet bijgevuld te worden zoals een persluchtfles. Een handpomp biedt inderdaad die voordelen, maar bedenk wel dat hoe krachtiger de luchtbuks is, hoe langer je moet pompen en hoe zwaarder het pompen gaat. En onze ervaring is dat het velen met een week al tegen gaat staan omdat het langer duurt dan verwacht, het vaker moet dan verwacht en zwaarder is dan verwacht.
Waar het op neerkomt is dat een PCP meestal met een persluchtfles gevuld wordt. Die kun je hier laten vullen of je kunt het thuis doen met een van onze vochtafscheidende compressors. Daarmee kun je ook het reservoir van de PCP vullen, maar voor het gemak wordt toch meestal voor een persluchtfles gekozen. Die sluit je met een vulset (aansluiting op de fles, ventiel met manometer, slang en aansluiting op de PCP) aan op de PCP, je draait het kraantje open en je reservoir is in een handomdraai gevuld.
Een bullpup is een kort geweer met de looplengte van een lang geweer. Je hebt dan de voordelen van een lange loop (lange vizierlijn, grotere zuiverheid, grotere stabiliteit), maar ook de handelbaarheid van een korte luchtbuks. Hij is compact.
Normaliter heb je de kolf met wangstuk en daarvoor zit dan de actie met de trekker, gevolgd door de loop. Door de actie verder naar achter in de kolf te plaatsen, schuift het geheel met loop en al naar achter, waardoor de luchtbuks een flink stuk korter wordt. De trekker wordt vervolgens naar voren (onder de loop) geplaatst door gebruik te maken van een stangverbinding.
Een gechokete loop is een loop die zich aan het eind iets vernauwt. Hiermee worden een eventuele vervorming van het luchtdrukkogeltje of minimale verschillen in diameter ongedaan gemaakt. Omdat de kogeltjes allemaal door dezelfde vernauwing gaan, komen ze allemaal in dezelfde diametermaat en vorm de loop uit, hetgeen een toename in zuiverheid geeft. Uniformiteit geeft consistentie, wat weer kleinere groepjes geeft op de schietkaart.
Het is belangrijk om te weten dat bij luchtbuksen een gechokete loop eigenlijk alleen geschikt is voor pellets en niet voor slugs. Bij pellets zijn de kop en het rokje goed samendrukbaar, maar een slug is massief, waardoor er niets samendrukbaar is en een choke in het beste geval alleen maar voor vertraging zorgt en in het ergste geval voor een slug die vast in de loop zit. Een loop met choke is dus puur voor pellets geschikt.
Waar luchtbuksen met CO2, een veer of een gasram door hun constructie beperkt zijn in hun maximale kracht, geldt dit niet voor PCP’s persluchtbuksen. Dit zijn de krachtigste buksen verkrijgbaar en je hebt ze zelfs die boven de 1000 joule produceren.