JavaScript lijkt te zijn uitgeschakeld in uw browser. Voor de beste gebruikerservaring, zorg ervoor dat javascript ingeschakeld is voor uw browser.

Richtkijkers

Een richtkijker is noodzakelijk om op afstand zuiver te kunnen schieten. Niet alleen wordt het doel visueel dichterbij gehaald, het verfijnde draadkruis helpt ook een exacte plaatsing van het schot te realiseren. We hebben richtkijkers voor geweren, richtkijkers voor pistolen en natuurlijk ook richtkijkers voor luchtbuksen. Lees meer

De 5 meestgestelde richtkijkervragen

Richtkijkers zijn instrumenten die nogal wat vragen oproepen, zo merken onze experts. Door allerlei termen als parallax, beeldvlakken, MOA en MRAD, lijkt het ingewikkelder dan het in werkelijkheid is. En vele aannames op internetforums helpen ook niet echt voor een heldere beeldvorming. We zullen de vaakst gestelde vragen even behandelen, dan kom je al een heel eind. Daarna geven we je nog wat algemene informatie om het plaatje compleet te maken en je de kennis mee te geven die je nodig hebt om de beste richtkijker voor jezelf uit te kiezen.

1. Hoe werkt een richtkijker?

Een richtkijker is heel simpel gezegd niets anders dan een verzameling lenzen in een buis die het beeld voor je vergroten. Net zoals een verrekijker of telescoop, maar dan aangevuld met een draadkruis om te kunnen richten.

Dat draadkruis is te verstellen in hoogte, maar ook zijlings. Op die manier is hij perfect af te stellen, zodat het schot ook echt daar terecht komt waar je op richt. Door je richtkijker middels montages vast op je geweer te bevestigen en daarna de richtkijker in te schieten (het draadkruis verstellen naar het punt waar de kogel inslaat), kun je ontzettend zuiver richten, mede geholpen door de vergroting die de richtkijker je biedt.

2. Wat betekenen de cijfers op een richtkijker?

Alle richtkijkers hebben een reeks cijfers in hun benaming staan. Bijvoorbeeld 12x56 of 3-9x42. Deze cijfers vertellen je twee belangrijke dingen, waarmee je direct al een goed beeld hebt of deze richtkijker kan zijn wat je nodig hebt. Het is absoluut niet moeilijk om te ontcijferen wat er nou eigenlijk staat, je moet het gewoon een keertje helder uitgelegd krijgen en dat is wat we nu gaan doen.

De cijfers voor de ‘x’ geven de vergroting aan. Bij een enkel cijfer heb je een vaste vergroting en cijfers met een streepje ertussen geven een variabele vergroting aan. Het eerste voorbeeld is dus een richtkijker met een vaste vergroting van 12 keer. In het tweede voorbeeld gaat het om een richtkijker met een drievoudige vergroting, waarbij de richtkijker uitgezoomd 3 keer vergroot en ingezoomd 9 keer. Die cijfers zie je ook weergegeven op de stelring of zoomring van de richtkijker.

Het cijfer aan het eind van de reeks geeft de diameter van het objectief aan, de lens aan de voorkant waar het licht invalt. Hoe groter de diameter, hoe meer lichtinval de richtkijker heeft, waardoor het beeld helderder en detailrijker wordt. Het is geen wet van meden en perzen, omdat lenzen door middel van coatings ook een betere lichtdoorlatendheid kunnen verkrijgen, maar over het algemeen is de diameter van het objectief wel een goede graadmeter. Hoe groter, hoe beter in donkere omstandigheden en hoe beter geschikt voor langere afstanden. Een groter objectief geeft daarnaast ook een breder gezichtsveld.

3. Welke richtkijker voor welke afstand?

Het kiezen van de juiste richtkijker voor een bepaalde afstand heeft voor een groot deel met je eigen voorkeur te maken, maar we kunnen zeker wel enkele richtlijnen geven. Zo heeft het op 100 meter bijvoorbeeld weinig nut om met een 3x vergroting te werken, omdat je dan eigenlijk nog steeds niet een goed gedetailleerd beeld hebt van het doel. Een richtkijker voor lange afstand heeft veel vergroting nodig om het doel goed te kunnen zien. Maar schiet je op 10 meter, dan is een 24x vergroting echt wel teveel van het goede, omdat niet alleen het beeld maar ook je bewegingen enorm uitvergroot worden. Hierdoor ga je overcompenseren en blijft het beeld heen en weer zwaaien. Je krijgt het doel dan niet scherp in beeld. Da’s het algemene verhaal, maar we kunnen nog wel iets gerichter zijn hoor, waardoor we ook nog wat specifieker antwoord kunnen geven, zoals op de zeer vaak gestelde vraag: Welke richtkijker voor 50 meter?

Qua vergroting blijft er veel overlap mogelijk, dus om je een indicatie te geven volgen hieronder een aantal richtlijnen:

50 meter – Tot 50 meter heb je voldoende aan bijvoorbeeld een 3-9x of een 4-12x richtkijker. Je hebt dan voldoende vergroting om het doel goed te zien, zonder dat het beeld te beweeglijk wordt.
100 meter – Een goed voorbeeld van een richtkijker voor 100 meter is een exemplaar met een maximale vergroting van rond de 24x. Je hebt dan een rustig beeld met uitstekende details.
Benchrest – Omdat je hier minder last hebt van beweging, kunnen hier vergrotingen van 40 of 50x prima gebruikt worden zonder dat het beeld onrustig wordt. Ook in Field Target worden zeer grote vergrotingen gebruikt, om middels parallaxverstelling de afstand in te kunnen schatten. Hierover verderop meer.

Waar het op neerkomt, is dat het kiezen van de juiste vergroting toch best voor een groot deel door persoonlijke voorkeur bepaald wordt. En ook dat er een grote overlap is in bruikbaarheid op diverse afstanden. Eigenlijk zijn er twee vaste gegevens die je in het achterhoofd moet houden:

Een te kleine vergroting op grote afstand geeft je geen goed en gedetailleerd beeld van het doel. Je ziet dus nog steeds niet goed waar je op richt.
Een te grote vergroting geeft je weliswaar een uiterst gedetailleerd beeld van het doel, maar omdat je extreem ver hebt ingezoomd, wordt ook elke beweging uitvergroot. Tenzij je het wapen hebt vastgeklemd en er niet met je vingers aankomt, zal het doel heen en weer blijven bewegen in het beeld. Hoe meer je inzoomt, hoe intenser de beweging wordt weergegeven. Dit werkt ook overcompensatie in de spierbewegingen in de hand, waardoor de bewegingen nog heftiger worden.

Kies dus een vergroting waarbij je het doel zo goed mogelijk ziet, zonder dat je zover inzoomt dat het beeld te beweeglijk wordt.

4. Welke richtkijker gebruik je op een luchtbuks?

Het klinkt misschien vreemd, maar een luchtbuks met veersysteem is de zwaarste beproeving die een richtkijker kan krijgen. De trillingen in een luchtbuks met veer zijn slopender voor een richtkijker dan die in een zwaar kaliber vuurwapen. Dat komt omdat bij een vuurwapen (of bij een persluchtgeweer) de terugslag slechts één kant opgaat: naar achteren. Bij een veerbuks gaat de terugslag eerst naar achteren, maar de zuiger schiet naar voren en slaat daar op een dun buffertje van lucht, waardoor er een terugslag naar voren ontstaat. Daar komt nog bij dat in de veer zelf ook krachten heen en weer schieten, wat extra vibraties geeft.

Een richtkijker voor een luchtbuks wordt dus flink door elkaar geschud. Waar een richtkijker voor een vuurwapen alleen maar dusdanig geconstrueerd hoeft te worden dat hij een kracht één kant op moet kunnen verwerken, krijgt een richtkijker voor een luchtbuks enorm veel meer voor de kiezen.

Gelukkig is het kiezen van een richtkijker bij ons geen probleem. Alle richtkijkers die we verkopen zijn geschikt voor een luchtgeweer. En daarmee zijn ze automatisch ook geschikt voor de zwaarste kalibers vuurwapens.

5. Wat is de beste richtkijker?

Het kiezen van de beste richtkijker hoeft niet moeilijk te zijn, het is simpelweg een kwestie van voor jezelf op een rijtje zetten wat je nodig hebt als je een richtkijker wilt kopen. De vergrotingen hebben we hierboven al besproken, maar je hebt ook nog zoiets als een draadkruis in het eerste of tweede beeldvlak.

Eerstgenoemde is een draadkruis dat meevergroot tijdens het inzoomen. Dat heeft als voordeel dat de subtensies in verhouding blijven met het beeld, waardoor je bij elke vergroting nauwkeurig de afstand kunt berekenen. Een draadkruis in het tweede vlak vergroot niet mee, wat weer als voordeel heeft dat de draden tijdens het inzoomen ook niet dikker worden, waardoor het doel volledig in zicht blijft bij hoge vergrotingen. Vaak is deze constructie ook wat voordeliger.

Bij een donkere achtergrond of in de schemer kan het handig zijn om een verlicht draadkruis te hebben, waarbij het midden helder oplicht. Donkere kruisdraden vallen tegen een donkere achtergrond weg en zo’n (veelal rood) verlicht draadkruis is dan echt een uitkomst.

Schiet je altijd op vaste afstand, dan is een simpel draadkruis zonder subtensies prima. Twee kruisdraden en klaar ben je. Maar wissel je nog weleens van afstand, dan zijn subtensies handig om over of onder het doel te richten, zodat je niet telkens het draadkruis hoeft te verstellen. Subtensies kunnen ook helpen met het inschatten van de afstand, zoals eerder beschreven.

Sommige digitale richtkijkers hebben een laser rangefinder ingebouwd. Zo’n richtkijker met laser toont dan in het display netjes de afstand. De subtensies in het draadkuis gebruik je dan alleen nog maar om in hoogte te compenseren op verschillende afstanden.

De kwaliteit van een richtkijker is voor een groot deel toe te kennen aan de gebruikte lenzen. De allerbeste richtkijkers hebben lenzen van ontzettend helder en puur glas en daarnaast zijn ze voorzien van meerdere coatings die niet alleen de lichtdoorlatendheid vergroten, maar die ook contrast en kleurechtheid positief beïnvloeden. Zulke lenzen komen met een prijskaartje, maar betalen zich in de schemer en op grote afstand al snel terug.

Een speciale vermelding waard zijn richtkijkers voor een pistool. Vanwege de afstand en de beweeglijkheid, wordt bij pistoolrichtkijkers slechts een kleine vergroting gebruikt, bijvoorbeeld 2x. Daarnaast is de oogafstand bij een pistoolkijker logischerwijs ook vele malen groter dan de oogafstand bij een geweerkijker. Oogafstand is de afstand waarbij je een volledig beeld ziet zonder zwarte of wazige randen. Het is het focuspunt dat buiten de richtkijker ligt.

De parallax van een richtkijker

Parallax is iets wat voor velen een nogal ongrijpbaar begrip vormt. Toch is het goed te weten wat parallax is, omdat het invloed heeft op de zuiverheid. Heel simpel gezegd is parallax het fenomeen waarbij het focuspunt van het draadkruis en het focuspunt van het objectief niet samenvallen. Dat is goed te zien als je je hoofd iets heen en weer beweegt achter de kijker. Je ziet dan het doel achter het draadkruis verschuiven. Het draadkruis lijkt erover te zweven.

De parallax is op twee manieren te verstellen. Sommige richtkijkers hebben hiervoor een verstelbaar objectief (AO, Adjustable Objective) en andere hebben een parallaxverstelling aan de linkerkant, tegenover de zijlingse verstelling van het draadkruis. Dat wordt ook wel side focus genoemd en de hint zit hem al in die benaming; het opheffen van parallax is namelijk gewoon een kwestie van scherpstellen. Je draadkruis heb je al scherp (of je moet een oogafwijking hebben, dan moet je het oculair -de lens bij je oog- even verdraaien tot het draadkruis scherp is). Als je vervolgens het beeld ook haarscherp hebt, dan vallen beide focuspunten of brandpunten samen en is er geen parallax. Dit kun je controleren door je hoofd even heen en weer te bewegen. Als het goed is, moet het draadkruis nu perfect op het doel blijven staan.

Leuk weetje: parallax is voor elke afstand anders. Dus door parallax te verstellen kun je ook prima de afstand bepalen. Dit is iets waar in de Field Target luchtschietdiscipline (waar je het draadkruis niet mag verstellen) volop gebruik van wordt gemaakt met richtkijkers die een enorme vergroting bieden. Hoe meer je vergroot, hoe beter je scherp kunt stellen namelijk. Grote parallaxwielen aan de zijkant worden dan gebruikt om het stellen fijngevoeliger te maken. Daardoor kan de afstand heel nauwkeurig bepaald worden, omdat elke afstand zijn eigen focuspunt heeft. Daardoor weet je precies hoeveel je hoger of lager moet richten.

Wat zijn MOA, MRAD en MIL?

MOA staat voor Minute Of Angle en MRAD staat voor milliradiaal, dat wordt ook nog weleens als MIL aangeduid. De veelgehoorde term MIL-dot komt daar ook vandaan. Het is simpelweg een aanduiding om aan te geven dat de punten die als subtensies op het draadkruis aangebracht zijn, een MRAD/MIL maatvoering hebben. Beide zijn eenheden om een hoek te meten. Draadkruizen hebben vaak subtensies en draaddiktes in MOA of MRAD afmetingen en ook de turrets zijn zo geconstrueerd dat een klik overeenkomt met een deel van een MOA of MRAD.

MOA
Bij MOA wordt een cirkel van 360 graden verdeeld in minuten, waarbij er 20 minuten in een graad zitten. Dat is dus een ontzettend fijne hoekverdeling in 7200 delen, waarmee het mogelijk is om op een bepaalde afstand een grootte of hoogte/breedte te determineren. Zo staat 1 MOA voor 1 inch op een afstand van 100 yards, wat overeenkomt met 2.54 centimeter op 91,44 meter. Op 200 yards staat 1 MOA voor 2 inches, et cetera. Veelal wordt er in ¼ MOA gerekend, ¼ inch op 100 yards (0,64 mm op 91.44 meter).

MRAD
Een radiaal staat gelijk aan net iets minder dan 57.3 graden van een cirkel, wat natuurlijk een ontzettend grove eenheid is. Maar door de radiaal te verdelen in milliradialen, wordt de radiaal door 1000 gedeeld, waarmee de hoekverdeling uit 6283 delen bestaat. 1 MRAD staat gelijk aan 10 cm op 100 meter, maar vaak wordt er in tienden van een MRAD gerekend, waarbij 0.1 MRAD gelijk is aan 1 cm op 100 meter, 2 cm op 200 meter, et cetera.

Het verschil tussen MOA en MRAD is dus vooral dat de eerste rekent in inches en yards en de laatste in centimeters en meters. Imperial en metrisch dus. Ben je gewend in inches te rekenen, dan is MOA makkelijk in gebruik en reken je in centimeters, dan is MRAD logischer. MOA is net ietsje exacter, wat met name op extreme afstanden voordeel kan bieden. In stappen van ¼ MOA reken je tenslotte in iets meer dan halve centimeters op 100 meter, terwijl je in 0.1 MRAD op die afstand hele centimeters gebruikt. Maar MRAD (decimaal stelsel) wordt vaak weer als veel gemakkelijker ervaren om mee te rekenen.

Richtkijker afstellen

Iets wat ons vaak gevraagd wordt, is hoe je een richtkijker moet afstellen. Koop je bij ons een geweer of luchtbuks met richtkijker, dan doen wij dat afstellen (inschieten heet dat) voor je op onze schietbaan. Maar je kunt het prima zelf thuis doen. Zorg ervoor dat het wapen goed ondersteund wordt, richt op het hart van de roos van een schietschijf en schiet een klein groepje. Het punt van inslag zal hoogstwaarschijnlijk niet direct in de roos zijn, maar hou de richtkijker op het hart van de roos gericht. Draai nu aan de turrets (die verstelknoppen van het draadkruis) en verschuif daarmee het draadkruis tot die boven het groepje ligt en schiet een nieuw groepje ter verificatie. Belangrijk is om het wapen met de richtkijker tijdens deze handelingen absoluut niet te bewegen. Da’s alles, je richtkijker is ingeschoten.

Richtkijker kopen

Je weet nu een beetje waar je op moet letten als je een richtkijker wilt kopen. Natuurlijk valt er over een richtkijker nog veel meer te vertellen, maar veel is afhankelijk waarvoor je hem wilt gebruiken. Mocht je dus nog vragen hebben, dan is dat helemaal niet erg. Onze experts in de winkel, maar ook die bij onze klantenservice, staan je graag te woord om je alles uit te leggen. We geven je graag advies, zodat je uiteindelijk een weloverwogen keuze kunt maken uit ons richtkijker-assortiment.

Populaire merken