-
Snelle levering -
Veilig winkelen & betalen -
Veel productkennis
-
-
Snelle levering
-
Veilig winkelen & betalen
-
Veel productkennis
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Snelle levering
-
Veilig winkelen & betalen
-
Veel productkennis
-
Welk luchtbukskogeltje moet ik hebben?
Het is een heel normale vraag en een zeer logische ook. Maar het bepalen van welk kogeltje er in je luchtbuks past -of beter gezegd, die bij je luchtbuks en het beoogde gebruik ervan past- is afhankelijk van verschillende factoren. We hebben dus eerst wat informatie nodig om tot een goed advies te komen. Gelukkig is het aan de hand van een klein beetje informatie al heel snel mogelijk om flink uit te dunnen in de enorme collectie luchtbukskogeltjes die we in ons assortiment hebben en tot een kleine selectie te komen om uit te kunnen kiezen.
Het kaliber van een luchtbukskogel
Het kaliber van een luchtbukskogeltje is niets anders dan de diameter ervan en die moet overeenkomen met de diameter, het kaliber dus, van de loop van je luchtbuks. Er bestaan ontzettend veel kalibers en om het allemaal nog ingewikkelder te maken, worden ze soms benoemd in millimeters en soms in inches. Zo wordt een 4.5 mm luchtbukskogeltje ook wel een .177 genoemd en een 5.5 mm luchtbukskogeltje kennen we ook wel als .22. Dit zijn meteen de meest gangbare maten, maar ze zijn er nog veel groter, bijvoorbeeld luchtbukskogeltjes van 6.35 mm (.25), 9 mm (.35 en zelfs 12.7 mm (.50).
Omdat die maten flink verwarrend kunnen zijn, hieronder even een overzichtje:
We gaan ervan uit dat je al een luchtbuks hebt, dus het kaliber staat al vast. Daarmee is direct al een flinke schifting te maken in het aanbod. Voor wie nog een luchtbuks moet uitkiezen geven we nog even een stukje extra uitleg:
Wie puur voor de nauwkeurigheid schiet, dus bijvoorbeeld op kaarten, is het beste af met een klein kaliber zoals de 4.5 mm. Een 4.5 mm luchtbukskogeltje heeft een relatief klein frontaal oppervlak en omdat hij klein en dus licht is, wordt hij met een hoge snelheid verschoten, hetgeen hem een zeer vlakke kogelbaan geeft. Wie iets meer impact nodig heeft, kiest voor een groter kaliber zoals bijvoorbeeld een 5.5 mm luchtbukskogeltje. Zo’n kogeltje heeft wel meer luchtweerstand, waardoor zijn ballistisch coëfficiënt minder gunstig is. Simpel gezegd, hij zal door luchtweerstand sneller snelheid verliezen waardoor de kogelbaan meer boogvormig is. Dit geeft bij een kleine variatie in afstand een grotere afwijking dan bij een kleiner kaliber.
Dit is op te vangen door voor een groter kaliber ook een krachtiger luchtbuks te pakken die het kogeltje een hogere snelheid meegeeft. Echter -en dit is heel belangrijk om te weten- omgekeerd geldt dat ook. Als een luchtbuks zo krachtig is dat hij een klein kaliber kogeltje met zo’n enorme snelheid verschiet dat die de geluidsbarrière doorbreekt, dan zorgt de daarbij behorende drukgolf voor instabiliteit die de zuiverheid enorm beïnvloedt. Kort gezegd, de accuraatheid vliegt dan keihard de deur uit en het is dan niet de kunst om de roos te raken, maar hopen op een toevalstreffer die überhaupt het kaartje raakt. Om die reden zie je dan ook het kaliber oplopen naarmate luchtbuksen krachtiger worden.
Deze soorten luchtbukskogels zijn er
De meeste bekende luchtbukskogeltjes zijn de bekende diabolo’s, ook wel pellets geheten. Die hebben een massieve kop, vernauwen zich dan en hebben een holle rok die als een soort van omgekeerde paraplu de luchtdruk opvangt en die voor de afdichting rondom in de loop zorgt om geen luchtdruk verspild te laten gaan. Diabolo’s zijn er als:
Bolkop – deze pellet geldt door zijn vorm als de meest aerodynamische en hij is daarmee ook de meest zuivere, zeker op wat grotere afstanden.
Platkop – zeker op korte afstand ook goed zuiver en een must voor kaartschieten. Ponst een mooi rond gat zonder rafels of scheuren in het karton.
Holle punt – absoluut niet aerodynamisch, dus qua zuiverheid alleen geschikt voor korte afstand. Hij geeft wel de grootste impact.
Puntig – deze pellet geeft de beste penetratie, maar de punt is zeer gevoelig voor beschadigingen, waardoor hij aan zuiverheid vaak wat inboet.
Daarnaast zijn er nog ronde luchtbukskogeltjes, maar die zijn eigenlijk alleen geschikt voor gladde lopen zonder trekken en velden, omdat de trekken en velden ze anders beschadigen en dus onrond en daarmee instabiel maken. Tenslotte moeten we ook nog de pluimpjes noemen, een soort mini darts met een gekleurd pluimpje. Het staal daarvan doet je loop slijten en is dus voor een loop met trekken en velden ongeschikt. Je kunt ze beter verschieten met een gladde loop en dan in een luchtbuks of luchtdrukpistool met niet teveel kracht.
Slugs: een klasse apart
Naast pellets, zijn er ook slugs. In plaats van een diabolovorm hebben deze luchbukskogels een kogelvorm, net zoals een kogelkop die gebruikt wordt in munitie van vuurwapens. Die vorm geeft ze een uitstekend ballistisch coëfficiënt, hetgeen betekent dat ze een zeer lage luchtweerstand hebben, waardoor ze perfect zijn voor zeer lange afstanden. Ook de onderkant is dusdanig afgewerkt dat ze uiterst aerodynamisch zijn.
Omdat ze massief zijn wegen ze ook meer, hetgeen ze een grotere massatraagheid meegeeft (ze vertragen minder en zijn minder windgevoelig) en de grotere massa zorgt daarnaast natuurlijk ook voor een grotere impact.
Slugs zijn bedoeld voor zeer krachtige luchtbuksen voor zeer lange afstanden, alsmede (waar toegestaan) voor de jacht en hoewel ze er in alle kalibers zijn, worden ze met name in de grote kalibers gebruikt. Dit is ook terug te zien in het aanbod, hoe groter het kaliber, hoe kleiner het aanbod in pellets en hoe groter het aanbod in slugs. Slugs zijn ongeschikt voor niet al te krachtige luchtbuksen, daarvoor zijn ze simpelweg te zwaar, in een krachtige luchtbuks worden ze daarentegen vaak geprefereerd boven pellets.
Welk gewicht moet een luchtbukskogel hebben?
Goed, het kaliber is een vaststaand gegeven bij je luchtbuks en aan de hand van bovenstaande, heb je ook wel een idee gekregen welk soort luchtbukskogeltje je wilt hebben. Met de selectie nog verder gedecimeerd, is het nu tijd om het gewicht te bepalen en het goede nieuws is dat dit al grotendeels voor je is gedaan door de fabrikanten van luchtbukskogeltjes. Per kaliber zul je voor pellets uit een sterk afgebakend gewichtsbereik kunnen kiezen en hetzelfde geldt voor slugs. Kort gezegd, de onderlinge verschillen zijn zeer klein.
Echter, we gaan je nu iets vertellen wat je waarschijnlijk liever niet had willen horen: het verschilt per luchtbuks welk gewicht het beste presteert. Dat geldt zelfs voor luchtbuksen van hetzelfde merk en type. Hoe klein de toleranties ook zijn die een fabrikant aanhoudt, toleranties blijven toleranties en dus reageert elke luchtbuks net iets anders. Het is dus een kwestie van proberen wat voor jouw buks het beste werkt. Let wel, we hebben het nu niet meer over het wel of niet raken van een doeltje, het gaat ondertussen al over minimale verschillen. Wie blikjes schiet in de achtertuin is allang klaar, de sportschutter begint nu te experimenteren. Wie echt op hoog niveau schiet, weegt zelfs de beste kogeltjes nog af om binnen de toleranties selecties samen te stellen van gewichten die het dichtst bij elkaar liggen.
Gewicht wordt weergegeven in grammen (g) of in grains (gr). De laatste is een nog exactere eenheid die handig is om kleine gewichten inzichtelijker maken. In plaats van bijvoorbeeld 0.972 gram (g), schrijf je dan 15 grain (gr). 1 grain is dus 0.065 gram en vice versa.
Nog even ter herinnering, hoe lichter een luchtbukskogel, hoe sneller hij gaat. Hoe zwaarder, hoe boogvormiger zijn traject. Meer gewicht geeft ook meer massatraagheid en daarmee een iets mindere windgevoeligheid, alsmede een grotere impact. Sommige fabrikanten verkopen samplersets met verschillende gewichten en soms ook verschillende soorten luchtbukskogeltjes in kleine hoeveelheden. Dit is een heel betaalbare manier om te kunnen experimenteren. En vergeet niet dat een luchtbukskogeltje absoluut niet de geluidsbarrière mag doorbreken. Dit is te meten met een chronograaf (snelheidsmeter). De snelheid van het geluid ligt rond de 340 m/s of 1220 km/h, dit is ongeveer 1115 fps. Een en ander is nog weer afhankelijk van temperatuur en luchtdruk, maar daar zullen we je niet mee vermoeien. Overigens, als je de kracht van je luchtbuks weet en het gewicht van het luchtbukskogeltje, dan kun je in onze luchtwapencalculator ook al prima de snelheid uitrekenen.
Welk merk is het beste?
Oei, da’s een lastige en we zullen je vertellen waarom: zoals we hierboven al aangaven, reageert elke luchtbuks anders op pellets. En het zijn deze nuanceverschillen die ervoor zorgen dat buks A kogeltjes van het ene merk absoluut niet lust en het best presteert met kogeltjes van een heel ander merk, terwijl buks B van hetzelfde merk en type juist het best kan presteren met de kogeltjes die het slecht deden in buks A.
Over het algemeen kunnen we wel stellen dat pellets uit het hogere prijssegment vaak ook beter presteren. Denk daarbij aan consistentie en afwerking die binnen nauwere toleranties vallen. Maar vergeet ook niet dat de keuze ook erg samenhangt met het beoogde gebruik. Ben je een sportschutter of schiet je liever op blikjes, om even twee uitersten te noemen. Goedkope kogeltjes kunnen ook zeer zuiver zijn. Het echte verschil merk je pas echt bij precisieschieten en op grotere afstanden.
Hoe test ik luchtbukskogels?
De beste manier om luchtbukskogels te testen is door opgelegd te schieten. Dit betekent dat je het vooreind van de luchtbuks ondersteunt met een zandzak, waarbij je er zorg voor draagt dat je hem elke keer op dezelfde plek ondersteunt. Een bipod is natuurlijk helemaal ideaal. Met het schouderstuk goed tegen de schouder, de hand of vuist onder het achtereind en de trekkervinger telkens op dezelfde plek, zorg je ervoor dat de luchtbuks uitermate stabiel ligt, waardoor het verschil in soorten, merken en gewichten zeer goed zichtbaar zal zijn. Ga niet moeilijk doen als je naast de roos zit, mik gewoon telkens op exact hetzelfde punt en zie hoe de luchtbukskogeltjes groeperen. Hoe dichter bij elkaar, hoe beter zoals je zult begrijpen. Instellen van je keep en korrel of richtkijker kan sowieso toch pas als je voor een bepaalde pellet of slug gekozen hebt, omdat ze allemaal een ander schotbeeld zullen geven.
Hoe vervoer ik luchtbukskogeltjes?
Er is een heel goede reden dat luchtbukskogeltjes eigenlijk altijd in een degelijk blikje zitten. Ze zijn gemaakt van zacht lood en dit betekent ook dat ze behoorlijk gevoelig zijn voor vervorming. Een stevig blikje is dus een absolute vereiste, je kunt ze niet zomaar even los in je zak gooien. Een blikje beschermt bovenal tegen pletten, wat bij bijvoorbeeld een kartonnen doosje of een zakje wel kan gebeuren. Tot op zekere hoogte beschermt het ook tegen stoten, al moet je een blikje logischerwijs niet laten vallen. Het beste is om nog een stukje schuim in het blikje te hebben, om rammelen tegen te gaan. Alles om te voorkomen dat de luchtbukskogeltjes veel bewegen en elkaar daarbij vervormen door stoten of schuren.
Luchtbukskogeltjes zijn precisieobjecten en ze dienen dus ook als dusdanig behandeld te worden. Al zitten ze veilig in een blikje, wees alsnog voorzichtig met het vervoeren. Kwak ze niet zomaar onderin een tas, maar schuif ze net zo respectvol in een koffer of foedraal als je met je luchtbuks doet. Je hoeft ze echt niet te behandelen alsof je nitroglycerine in handen hebt dat ieder moment kan ontploffen, maar een beetje subtiliteit helpt om je luchtbukskogeltjes tiptop te houden.
Waar zijn luchtbukskogeltjes van gemaakt?
Eigenlijk alle luchtbukskogeltjes, of het nu pellets of slugs zijn, zijn gemaakt van een zachte loodsamenstelling. Heel soms zijn ze voorzien van een flinterdun koperlaagje om loodvervuiling van de loop tegen te gaan. Het zachte lood voorkomt beschadiging en dus slijtage van de loop en omdat het goed naar de trekken en velden vormt, zorgt het voor een uitstekende afdichting en dus een minimaal drukverlies. Was wel altijd je handen na het vastpakken van loden luchtbukskogels. Lood is, zoals we allemaal weten, giftig.
Er zijn wel loodvrije pellets verkrijgbaar, gemaakt van een zinklegering. Die zijn vanzelfsprekend een stuk beter voor het milieu en je hoeft niet zo op het handenwassen te letten. De reden dat ze niet vaak gebruikt worden zit in het feit dat ze in verhouding veel lichter zijn dan loden pellets. Daardoor kunnen ze niet gebruikt worden voor langere afstanden en ze zijn ook gevoeliger voor wind.
Let op: luchtbukskogeltjes en magazijntjes!
Met enige regelmaat krijgen we te horen dat bepaalde luchtdrukkogeltjes, of het nu pellets of slugs zijn, niet passen in een magazijntje. Meestal heeft iemand dan wel het juiste kaliber gekozen, maar vergeten wordt vaak dat een kogeltje ook een lengtemaat heeft. Ga je bijvoorbeeld voor een zwaarder luchtbukskogeltje, dan dien je wel in aanmerking te nemen dat het extra gewicht ergens vandaan moet komen. Het kaliber, de diameter dus, staat vast, logischerwijs moet het dus uit de lengte komen. Om die reden vermelden we op onze website in de specificaties van de luchtbukskogels dan ook altijd de lengte. Mocht je een luchtbuks met een magazijntje hebben, dan raden we je ten zeerste aan tevoren na te gaan welke lengte luchtbukskogeltjes die kan herbergen.