Wat is een PCP-pomp?
Een PCP-pomp is een handpomp voor je persluchtgeweer of persluchtpistool. Zo’n persluchtpomp -een andere veelgebruikte naam- werkt nagenoeg hetzelfde als een fietspomp, maar hij is echter in staat om een veel hogere druk te creëren. Een PCP-pomp kan een druk opbouwen tot enkele honderden bar. Je brengt er het persluchtreservoir van je PCP-buks volledig mee op druk, zonder dat je afhankelijk bent van een zware persluchtfles (duikfles) die je moet laten vullen of van een grote en zware compressor, waarvoor je een stroomaansluiting moet hebben. Een PCP-pomp is een voordelig, compact en lichtgewicht alternatief dat niet alleen door startende PCP-schutters gebruikt wordt. Ook bij ervaren persluchtschutters is de PCP-pomp vaak terug te vinden. Zeker in het veld is er geen lichtere en compactere manier om je PCP-buks te vullen.
Zo werkt een PCP-pomp
Zou je een persluchtgeweer met een fietspomp willen vullen -iets waarvoor de aansluiting sowieso al veranderd zou moeten worden- dan zul je merken dat het pompen al snel zo zwaar gaat, dat je zelfs met je volle lichaamsgewicht de pomp niet meer ingedrukt krijgt. Sterker nog, zou je zo’n pomp aansluiten op een persluchtreservoir dat halfleeg is, dan is de resterende druk daarin zo groot, dat de hendel van de pomp met kracht omhoog zou schieten en niet meer in te drukken is. De druk in een persluchtgeweer is zo extreem hoog, dat de weerstand simpelweg te groot wordt. Om die reden heeft een PCP-pomp meerdere stages, zoals dat heet. Het is niet één buis met een grote zuiger, maar in de pomp vind je meerdere buizen in elkaar.
We nemen als voorbeeld de veelgebruikte 3-stage PCP-pomp: De eerste slag omhoog die je maakt, vult de buitenste buis met de grootste diameter met ongecomprimeerde buitenlucht. Duw naar beneden en de lucht wordt door een zuiger gecomprimeerd (samengeperst) en onder druk in de tweede buis met kleinere diameter opgeslagen. Vervolgens trek je de pomphendel omhoog en in tegenstelling tot bij een fietspomp, is dit bij een persluchtpomp ook een arbeidsslag. Je begrijpt nu ook het belang van het voetstuk aan een PCP-pomp. Je vult met deze slag de nog smallere derde buis met de reeds gecomprimeerde lucht uit de tweede buis, waarbij de druk nog verder toeneemt. In theorie gaat dit zwaarder, maar omdat de diameter van de buizen steeds kleiner wordt, zal er minder weerstand zijn. Dit heft de toegenomen weerstand van de steeds verder gecomprimeerde lucht redelijk goed op. Duw je weer omlaag, dan comprimeer je lucht in de derde buis, totdat de druk hoog genoeg is om de weerstand in het persluchtreservoir van het persluchtgeweer te overwinnen. Volg je het nog? Het is heel simpel:
- Pomp omhoog: zuigt buitenlucht aan in de eerste cilinder
- Pomp omlaag: perst lucht onder druk in de tweede cilinder
- Pomp omhoog: perst lucht onder nog grotere druk in de derde cilinder (en zuigt tegelijkertijd weer buitenlucht aan in de eerste cilinder)
- Pomp omlaag: perst lucht onder maximale druk naar het persluchtwapen (en perst tegelijkertijd weer lucht van de eerste naar de tweede cilinder)
Met deze cyclus is het mogelijk om met minimale inspanning, toch een enorme druk te creëren. Je zou je kunnen afvragen waarom je niet gewoon een pomp met een kleine diameter kunt gebruiken. Het antwoord ligt in het feit dat lucht samendrukbaar is. In het eerste deel van de slag wordt de lucht gecomprimeerd, totdat de druk zo hoog is opgelopen dat de weerstand in de volgende kamer (en uiteindelijk de druk in het persluchtreservoir) overwonnen wordt. Pas dan zal de lucht kunnen doorstromen. Zou je alleen een pomp met een kleine diameter gebruiken, waarin de lucht op het drukniveau van buitenlucht naar binnen wordt gezogen, dan heb je een enorm lange slag nodig om die lucht zover te comprimeren dat de druk hoog genoeg is om een persluchtreservoir te vullen. Door gebruik te maken van een pomp met meerdere stages, wordt in een relatief korte slag, de lucht in opeenvolgende stappen steeds verder gecomprimeerd tot perslucht.
Het onderstreept trouwens ook het belang om met de PCP-pomp volledige slagen te maken. Het is zaak om zowel naar beneden als naar boven echt tot het eind door te gaan. Anders stop je al je kracht in het comprimeren van de lucht, om die inspanning grotendeels teniet te doen door niet alle samengeperste lucht door te pompen. Zonde van de kracht en het duurt bovendien ook een stuk langer voor je PCP buks gevuld is.
Het is noemenswaardig te vermelden dat sommige PCP-pompen een vochtfilter bevatten. In lucht zit altijd een percentage vocht en waar dit er bij perslucht uitgehaald wordt, is dit bij PCP-pompen niet zo. Als lucht wordt gecomprimeerd, condenseert het water erin en dat water verzamelt zich onderin de PCP pomp. Een klein deel kan zich echter ook in je persluchtwapen verzamelen. Het scheelt hierbij wel enorm of je binnen of vaak buiten de PCP-pomp gebruikt. Hoewel het meestal geen kwaad kan, zijn sommige PCP buksen gevoeliger voor vocht dan andere. Een vochtfilter haalt de meeste vocht al uit de lucht voor het de pomp ingaat, zodat er bij het comprimeren beduidend minder condensatie optreedt.
Zo vul je een PCP buks met een pomp
De meeste PCP-pompen hebben een 1/8 BSP binnendraadaansluiting in de voet, waarop een slang geschroefd kan worden. Die slang wordt vaak, maar niet bij elke PCP-pomp meegeleverd. Een enkeling heeft een DIN persluchtaansluiting zoals gespecificeerd als universele persluchtaansluiting. Hiermee kan in een enkel geval een los persluchtreservoir direct op de pomp aangesloten worden.
De slang echter, is de meestgebruikte aansluiting en hij heeft aan het uiteinde wederom een 1/8 BSP binnendraadaansluiting. Deze aansluiting kan op het persluchtreservoir van de PCP buks gedraaid worden, indien die voorzien is van een 1/8 BSP buitendraadaansluiting. Dit is vaak het geval. Voor persluchtgeweren met een snelvulkoppeling kan er een Foster-aansluiting op de 1/8 BSP uitgang gedraaid worden. Soms wordt die meegeleverd, meestal koop je ‘m er los bij. Eenmaal aangesloten op het wapen, kun je beginnen met pompen.
Je vult je PCP luchtgeweer door simpelweg de druk op te bouwen middels eerdere genoemde pompbewegingen. Veelal heeft de PCP handpomp een eigen manometer waarop de opgebouwde druk is af te lezen. Tijdens een slag zal de naald uitslaan, maar na de slag komt hij weer een eindje terug. Dit komt omdat de reeds aanwezige druk in het persluchtreservoir eerst overwonnen moet worden. Logischerwijs zal pas als de druk in de pomp hoger is dan in het reservoir, de lucht in het reservoir stromen. Stel je de lucht maar voor als iets elastisch, zoals een stressbal die je inknijpt. Er blijft bijna niets van over voor de boel zo gecomprimeerd is dat samenpersen niet meer gaat, terwijl je wel steeds meer kracht moet uitoefenen. Zo is het ook met perslucht, het volume wordt kleiner, maar de druk wordt hoger en dat zie je aan de naald.
Tijdens het pompen wordt de lucht in de pomp maximaal samengedrukt, waardoor de wijzer van de manometer ver uitslaat. Vervolgens volgt er een tegengestelde pompbeweging, waarna de wijzer tot rust zal komen op het niveau van de druk die zich in het persluchtreservoir van het wapen bevindt. Hoe meer druk er in het reservoir zit, hoe minder ver de wijzer heen en weer zal gaan.
Stukje bij beetje vul je het persluchtreservoir van je PCP buks. Zo rond de 170 bar zul je merken dat het pompen wat zwaarder gaat en veel persluchtschutters veranderen dan van pomphouding. Door je armen gestrekt te houden en te werken met lichaamsgewicht en je knieën te buigen, vermoei je de spieren in je armen niet teveel. Die wil je tenslotte ontspannen houden om zuiver te kunnen richten.
De meeste persluchtgeweren zijn met een PCP-pomp binnen vijf minuten op hun maximale druk te brengen, ervan uitgaande dat het reservoir nog wel een basisdruk bevat. Dit is de druk waarmee niet meer krachtig en zuiver geschoten kan worden. Ingeval van een gereguleerd persluchtwapen, is dit de regulatordruk die je hebt ingesteld.
BELANGRIJK: Omdat een PCP-pomp door de luchtwrijving behoorlijk warm wordt, is het voor een lange levensduur van de rubber afdichtingen nodig om de pomp af te laten koelen. Grofweg 15 minuten na 5 minuten rustig (dus niet als een gek) pompen. Als vuistregel kun je stellen dat je na het rustig vullen van je PCP geweer de pomp laat afkoelen. Doe dit echt, want in het zeldzame geval dat een PCP-pomp stukgaat, dan is het niet laten afkoelen meestal de oorzaak. Hou je aan deze regel en je hebt jarenlang plezier van je PCP-pomp.
Draai na elk gebruik ook even het ontluchtingsventiel aan de voet van de PCP-pomp open. Niet alleen haal je zo de druk uit het systeem, je laat ook gecondenseerd water -dat zich onderin de pomp verzameld kan hebben- weglopen. En het voert tevens al een deel van de hitte af.
Een PCP-pomp kopen
We hebben talloze PCP-pompen in ons assortiment. Het is goed daarbij te kijken naar de maximale druk die ze kunnen leveren. Die varieert van 200 tot 300 bar. Daarnaast kijk je naar de aansluiting die je nodig hebt. Heel soms is dat een DIN-persluchtaansluiting, maar meestal heb je een 1/8 BSP aansluiting nodig. Op die laatstgenoemde aansluiting kun je ook een Foster snelkoppeling zetten trouwens. We hebben overigens tal van adapters en verloopstukjes in onze winkel. Wat je verder nog moet bedenken is of je een PCP-pomp met vochtfilter wilt hebben of dat je die niet nodig acht.
En mocht je nou twijfelen tussen enkele van de modellen die we verkopen, schroom dan niet om een medewerker om advies te vragen. Of dat nou in de winkel is of online, we voorzien je graag van goed advies.