JavaScript lijkt te zijn uitgeschakeld in uw browser. Voor de beste gebruikerservaring, zorg ervoor dat javascript ingeschakeld is voor uw browser.

Hagelpatronen

Hagelpatronen moeten consistent presteren. Daarnaast moeten ze karakteristieken hebben die bij de eisen van de jager of schutter passen. Om die reden hebben wij een breed aanbod van de beste merken en houden we een grote voorraad aan. Lees meer

Kleiduivenmachines

Zo werkt een hagelpatroon

Hagelmunitie is, in tegenstelling tot kogelmunitie, opgebouwd met een kunststof huls. Die huls is aan de bovenkant dichtgemaakt met een sluiting. Die sluiting is voorzien van breuklijnen, om gecontroleerd en gelijkmatig open te barsten. Aan de onderkant is het hagelpatroon voorzien van een metalen voet. Deze voet heeft een slaghoedje dat tegen de kruitlading aanzit. Boven de kruitlading zit de prop en daarboven zit de hagellading. De prop is eigenlijk in drie delen opgebouwd: de prop zelf zorgt voor de afdichting tussen het kruit en de hagelkorrels. Hij houdt de stuwkracht achter de korrels, zodat er geen kracht verloren gaat. Daarna zit er een ingebouwde schokdemper die zowel de terugslag wat reduceert als de hagelkorrels beschermt tegen vervorming door de explosie. Dat was oorspronkelijk bij loden korrels belangrijker dan bij de huidige stalen, tungsten en bismut korrels. Het geheel gaat vervolgens over in een cup die de hagelkorrels bijeenhoudt. Hij beschermt daarmee ook deels de loop en omgekeerd ook weer de hagelkorrels.

De hagelkorrels worden met de prop mee naar buiten geschoten. De prop barst op breuklijnen open, zodat de hagel zich kan spreiden en de choke in de loop bepaalt de mate van spreiding. Buiten de loop scheiden prop en hagel. Door hun massa behouden de hagelkorrels hun snelheid beter, terwijl de lichte en grote prop door de luchtweerstand en het gebrek aan massatraagheid direct al veel snelheid verliest. De rol van de prop is echter nog niet meteen uitgewerkt, want waar je met het blote oog de hagel eigenlijk niet kunt volgen, is de prop wel goed te onderscheiden. Door de prop te volgen, kun je direct al zien of je schot goed geplaatst is en kun je als het ware al voorspellen of de hagel goed terecht zal komen.

Hagelpatronen en het milieu

We hadden het al even over loodhagel, die in Nederland, maar ook in veel andere landen al niet meer gebruikt mag worden. Lood heeft als voordeel dat het een grote soortelijke dichtheid heeft, waardoor het simpel gezegd lekker zwaar is. Hierdoor behoudt het lang zijn snelheid, wat reikwijdte en impact ten goede komen. Het nadeel van lood, is dat het erg schadelijk is als het in de natuur terechtkomt en bij de jacht komt daar bij dat loodresten in het geschoten wild ook niet bevorderlijk zijn voor de gezondheid.

Als alternatief wordt er daarom tegenwoordig met staal, bismut en tungsten (wolfraam) geschoten. Staal heeft als voordeel dat het niet giftig is, maar ook dat het nagenoeg niet vervormt, waardoor het veel zuiverder schiet met een strakker schotbeeld. En omdat het niet vervormt, kan ook een krachtiger kruitlading gebruikt worden om bereik en impact te vergroten. De reden dat het pas wordt gebruikt nu lood verboden is, is dat staal veel meer slijtage in de loop geeft dan het zachte lood. Daartoe hebben de wapenfabrikanten een omzwaai moeten maken in de productie van lopen met een grotere hardheid (waardoor ze moeilijker te bewerken zijn).

Moderne jachtgeweren hebben allemaal lopen die bestand zijn tegen de harde staalkorrels. Dit is te herkennen aan een Franse lelie (fleur-de-lis) die in het loopeind geslagen is. Dus heeft je loop een leliemarkering, dan is hij staalbestendig. Voor oudere hagelgeweren die niet staalbestendig zijn, hebben we bismut hagelpatronen en tungsten hagelpatronen, ook wel bekend als lagedruk hagelpatronen. Bismut heeft de zachtheid van lood en houdt qua soortelijk gewicht het midden tussen staal en lood. Daarmee vervormt het minder dan lood, maar meer dan staal. Door de massa behoudt het beter zijn snelheid dan staal, maar minder dan lood. Het is dus een compromis, maar eentje die prima is om gebruik te kunnen blijven maken van je oude jachtgeweer.

Tungsten is iets harder dan lood, wat dus iets meer slijtage geeft, maar is toch beduidend zachter dan staal. Het is zelfs zwaarder dan lood, waarmee het een grotere reikwijdte dan lood heeft en een grotere impact. Echter, zowel bismut als tungsten zijn een stuk prijziger dan staal, met tungsten als absolute koploper. Voor velen is dat de reden om toch een modern hagelgeweer aan te schaffen. Een andere reden is dat oude hagelgeweren soms ook een niet toereikende kamerlengte hebben.

De hulslengte van een hagelpatroon

We verkopen hagelpatronen met hulslengtes variërend van 65 tot 89 mm. Daarbinnen zijn 70 en 76 mm de meest voorkomende lengtes. Met de hulslengte van een hagelpatroon wordt de lengte van een hagelpatroon in verschoten en dus geopende toestand bedoeld. Het is belangrijk dat de voorkant van zich vrijelijk kan openen in de kamer. Gebeurt dit niet, dan wordt de druk door de te krappe opening te groot, hetgeen zeer schadelijk is voor het hagelgeweer en daardoor zelfs gevaarlijk voor de schutter.

Het klinkt overbodig hiervoor te waarschuwen, maar omdat de ruimte voor openvouwen in de lengte van de kamer is meegenomen, kan bijvoorbeeld een 76 mm huls wel in een 70 mm kamer geschoven worden. Hij kan zich alleen niet volledig openen, met een enorme tegendruk tot gevolg. Andersom past een 70 mm huls uiteraard gemakkelijk in een 76 mm kamer. Da’s ook niet de bedoeling, maar kwaad kan het niet.

Het kaliber van een hagelpatroon

Hagelpatronen zijn qua kaliberaanduiding net even anders dan kogelpatronen. Hoe hoger het getal, hoe kleiner de diameter van de loop namelijk is. Dat klinkt raar -en dat is het eigenlijk ook- maar het komt, omdat de loopmaat van een hagelgeweer niet in een conventionele lengtemaat gerekend wordt, zoals normaal bij een diameter het geval is.

Het begint allemaal bij een Engelse pond. Niet de munt, maar het gewicht (één Engelse pond is 1 lb en dat is gelijk aan 454 gram). Door een pond lood te nemen en die te verdelen in gelijke delen, wordt de loopmaat bepaald. Als je van zo’n deel, bijvoorbeeld een twaalfde deel van een pond, een bal maakt, dan is de diameter van die bal de loopmaat, een 12 bore dus. Zou je de pond in twintig delen verdelen, dan krijg je dus kleinere balletjes en de diameter daarvan is dan gelijk aan een 20 bore.

De meest gebruikte loopmaat is 12, gevolgd door 16 en 20. Er zijn nog vele andere maten, maar daar wordt weinig gebruik van gemaakt en om die reden is de verkrijgbaarheid van munitie voor die loopmaten ook een stuk moeilijker. De beweegreden om voor een kleiner kaliber zoals bijvoorbeeld 20 te kiezen, is vaak het feit dat zo’n kaliber 20 hagelpatroon beduidend minder terugslag levert. Daarnaast is het hagelgeweer van een kleiner kaliber ook lichter. Met het huidige krachtige kruit, hoeft een kaliber 20 qua hagelsnelheid en dichtheid eigenlijk bijna niet meer onder te doen voor een kaliber 12. De hagelpatronen voor kaliber 20 zijn wel prijziger en de keuze is minder ruim. Voor kaliber 16 geldt dit op beide punten in nog hogere mate.

Hagelgrootte

De hagelgrootte is ook weer een apart verhaal. Net als bij de loopdiameter, geldt hier: hoe hoger het getal, hoe kleiner de diameter. Hagelgrootte 3 (de meest grove korrel die in Nederland gebruikt mag worden) heeft bijvoorbeeld een diameter van 3.56 mm, terwijl hagelgrootte 9 een diameter heeft van 2.29 mm. Hoe groter de hagelkorrel, hoe verder je ermee kunt schieten en hoe meer impact hij heeft op het doel. Echter, hoe kleiner de hagelkorrel, hoe meer er in een hagelpatroon passen en hoe meer hagelkorrels, hoe dichter het schotbeeld is met een grotere trefkans tot gevolg. De keus voor een hagelgrootte is dus altijd een afweging tussen afstand, impact en spreiding. Schiet je bijvoorbeeld als jager tijdens de bouwjacht op een vos, dan wil je daar een korrel met hoge impact voor hebben, terwijl je bij het schieten op kleiduiven juist minder impact nodig hebt, maar wel een grote spreiding met een hoge korreldichtheid om het kleine schijfje te kunnen raken.

Naast hagelgrootte, staat op een hagelpatroon ook het gewicht vermeld. Dit is puur het gewicht van de gezamenlijke korrels in grammen. Hoe hoger de gewichtsaanduiding op de hagelpatroon, hoe meer hagelkorrels er in de patroon zitten. Dit geeft weer een grotere dichtheid en dus een grotere trefkans, maar heeft als keerzijde ook een grotere terugslag. Het is verstandig die terugslag serieus te nemen, omdat je wel comfortabel moet kunnen schieten. Niet alleen is dat gezonder voor je fysieke toestand, het voorkomt ook dat je door vermoeidheid of verkramping onzuiver gaat schieten. Ook hier is het dus zaak een balans te vinden die bij je past.

Hieronder een klein overzicht voor je, dat we uit eigen ervaring en verkoopervaring samengesteld hebben. Gebruik het dus als leidraad, maar experimenteer zeker voor jezelf wat het beste bij jou en je hagelgeweer past. We hebben loopdikte 12 als leidraad genomen en noemen de meestgebruikte hagelgroottes en hagelmaterialen.

#3 staal - 32 gram of zwaarder voor vos en verre gans
#3 tungsten - 32 gram of zwaarder voor vos en verre gans
#4 staal – 32 gram of zwaarder als allrounder voor eend, kraai, konijn, haas, gans en vos
#4 tungsten – 32 gram en zwaarder voor vos en verre gans
#4 bismut – 32 gram als allrounder of 36 gram voor eend, haas, gans, konijn, kraai en vos
#5 staal – 32 gram als allround patroon (28 gram kan ook voor minder terugslag) voor kraai, eend en konijn. Dichtbij voor haas en gans
#5 bismut – 32 gram als allround patroon of 36 gram voor eend, haas, gans, konijn, kraai en vos
#6 staal – vaak 28 gram, maar ook 32 gram voor kraai, houtduif, konijn en eend vroeg in het seizoen.
#7 staal – 24 en 28 gram veelal voor kleiduif (grovere hagel is vaak ook niet toegestaan)
#9 staal – 24 gram vooral voor kleiduif (skeet)

Als je echt een tweedeling tussen jacht en sport zou willen maken, dan heeft het beste hagelpatroon voor de jacht een hagelgrootte tussen de 3 en 6 en het beste hagelpatroon voor kleiduiven een hagelgrootte tussen 7 en 9. Maar nogmaals: persoonlijke voorkeur en het gebruikte hagelgeweer zijn hierin de bepalende factor. We geven slechts de grove richtlijnen, maar we raden je aan hier zelf nog wel wat in te experimenteren.

Hagelpatronen kopen

We hebben ontzettend veel soorten hagelpatronen te koop en we hebben ook regelmatig hagelpatronen in de aanbieding. Voor veel hagelpatronen werken we ook met staffelkorting, waarbij bij afname van meerdere doosjes de korting oploopt. Mocht je bij het maken van je keuze twijfelen tussen bepaalde hagelpatronen, vraag dan gerust een van onze experts in de winkel om raad of neem contact op met onze klantenservice. Veel van onze medewerkers jagen zelf ook en kunnen je van advies uit eigen ervaring voorzien. Ze horen ook graag jouw ervaringen.

Populaire merken