Welke soorten kruisboog zijn er?
U kunt bij ons drie kruisboogsoorten kopen: pistoolkruisbogen, recurvekruisbogen en compoundkruisbogen. Laten we bij het begin beginnen:
- Pistoolkruisbogen zijn lichte en compacte kruisbogen zonder kolf, maar met puur een pistoolgreep en soms een voorgreep. Er worden korte kruisboogpijlen mee verschoten, maar laat het compacte karakter u niet misleiden, deze pistoolkruisbogen kunnen ontzettend krachtig zijn. Door de korte pijlen zijn de pistoolkruisbogen geschikt voor kortere afstanden.
- Recurvekruisbogen zijn kruisbogen waarvan de uiteinden van de spanarmen in ontspannen toestand naar voren gekromd zijn. Dit geeft een grotere voorspanning, waardoor de kruisboogpijlen met een grotere snelheid verschoten kunnen worden. De vorm van de spanarmen maakt ze dermate effectief, dat ze voor een kruisboog met gelijke kracht korter gehouden kunnen worden dan conventionele rechte spanarmen. Dit houdt in dat de kruisboog compacter gemaakt kan worden of in hetzelfde formaat krachtiger en dus sneller is.
- Compoundkruisbogen hebben korte rechte spanarmen met excentrische katrollen aan de uiteinden. De kruisboogpees heeft ongeveer driemaal de lengte van een conventionele kruisboogpees en door het katrolsysteem kunnen er ontzettend stijve spanarmen gebruikt worden voor een zeer hoge kracht. Waar bij andere soorten kruisbogen de maximale kracht aan het eind van de treklengte ligt, moet de pees van een compoundkruisboog al eerder door de maximale kracht heengetrokken worden, waarna er slechts een percentage van die spankracht overblijft om door de trekker overwonnen te worden, dit is de zogenaamde let-off. Neem als voorbeeld een compoundkruisboog van 150 lbs met een let-off van 75%. Nadat de initiële 150 lbs zijn overwonnen, neemt de spankracht af tot 37.5 lbs. Dit geeft minder kracht op het trekkermechanisme, hetgeen slijtage verminderd en fijngevoeligheid bevordert.
Zo spant u een kruisboog op de juiste manier
Over het algemeen is een kruisboog een stuk krachtiger dan een handboog. De reden is voor de hand liggend; een handboog dient u met de hand gespannen te houden tijdens het richten en daarom mag het trekgewicht niet te hoog liggen. Bij een kruisboog kunt u al uw spieren ontspannen om rustig te kunnen richten alvorens de trekker over te halen, dus het trekgewicht kan dan flink hoger zijn. De kracht van een kruisboog wordt over het algemeen weergegeven in lbs (Engelse pounds) en hoe meer lbs, hoe hoger de snelheid van de kruisboogpijl. De snelheid wordt vaak weergegeven in fps (feet per second) of in m/s (meter per seconde). Hoe sneller de pijl, hoe rechter zijn vlucht en hoe groter de impact. Voor doelschieten heeft een hoge pijlsnelheid als voordeel dat de vlucht rechter is, maar het kost door de grote impact ook meer moeite de pijl uit het doel te trekken, of hij gaat er zelfs doorheen. Voor jacht (waar toegestaan) is meer impact vanzelfsprekend juist een pré en zelfs een vereiste.
Zoals gezegd zijn kruisbogen meestal erg krachtig en dat betekent ook dat het spannen van een kruisboog veel kracht kost. Hoewel sommige kruisbogen nog met de hand te spannen zijn, is er meestal een hulpmiddel nodig. Er zijn vier manieren om een kruisboog te spannen en voor alle geldt dat u eerst de veiligheid ontgrendeld, zodat de trekker vrijelijk kan bewegen.
- Spannen met de hand heeft als voordeel dat het de snelste methode is. Zorg er wel voor dat u de kruisboogpees met bijvoorbeeld een stift markeert, bijvoorbeeld aan weerszijden van de pijlgeleider. Op die manier kunt u zien of u de kruisboogpees evenredig naar achteren trekt. Doet u dit niet en trekt u met één hand harder, dan kan dat de zuiverheid aardig beïnvloeden. Zorg dat u altijd uw voet stevig in de spanbeugel zet, zodat de kruisboog niet per ongeluk richting uw gezicht kan schieten en let erop dat de kruisboogpees goed vastklikt in het tuimelmechanisme.
- Spannen met een spanhevel is iets wat nog weleens bij pistoolkruisbogen voorkomt. Door de hefboomwerking wordt de spankracht gereduceerd. Een spanhevel is aan de achterkant ingebouwd, waarbij een nok de kruisboogpees meeneemt en over de tuimelaar trekt. Zorg ook hier altijd dat de voorkant van de kruisboog stevig op de grond drukt of dat u hem met de hand stevig tegen kunt houden en dat de kruisboogpees goed vastklikt in het tuimelmechanisme.
- Spannen met een spankoord reduceert uw inspanning met 50%. Een spankoord heeft twee handvatten en twee haken voorzien van wieltjes waar het koord soepel over loopt. De haken schuift u over de kruisboogpees en het stuk koord tussen de haken trekt u in een daarvoor bestemde sleuf achterop de kruisboog. Vervolgens trekt u beide handvatten gelijkmatig naar achteren terwijl u de kruisboog stevig met uw voet in de spanbeugel tegen de grond gedrukt houdt. Let ook hier goed op dat de kruisboogpees volledig achter de tuimelaar vastklikt.
- Spannen met een windmechanisme is in principe nagenoeg gelijk aan spannen met een spankoord, maar omdat het koord nu op een op de kruisboog gemonteerd opwindmechanisme rolt, kost het spannen nog minder kracht. Deze manier van spannen kost de minste kracht, maar neemt wel de meeste tijd in beslag. Let er ook hier weer op dat u uw voet stevig in de spanbeugel plaatst en dat de kruisboogpees heel goed achter het tuimelmechanisme vastgeklikt zit.
Voorzichtig, hij staat op scherp!
Anders dan bij een gewone boog, waar u de pijl in ontspannen toestand nokt, is het belangrijk te beseffen dat een kruisboog al op scherp staat als u de kruisboogpijl nog moet laden. Heeft uw kruisboog een veiligheid, schakel die dan ook eerst in, zodat u niet per ongeluk de trekker kunt overhalen. De kruisboogpijl plaatst u met één veer in de daarvoor bestemde sleuf, de andere twee zijn daardoor ook vrij van obstructies. Pas als de kruisboogpijl stevig op zijn plek ligt en u de kruisboog richting het doel heeft wijzen, haalt u de veiligheid eraf.
Vuur een kruisboog nooit droog af
Als u een kruisboog gespannen heeft, vuur hem dan nooit af zonder kruisboogpijl. Waar de kracht uit de spanarmen normaliter wordt overgebracht op de kruisboogpijl en omgezet in snelheid, krijgt de kruisboog zonder kruisboogpijl al die krachten zelf te verwerken. Hierdoor kunnen er haarscheurtjes in de onderdelen optreden die uiteindelijk voor breuken gaan zorgen. Ontspannen van de kruisboog wordt ook nimmer gedaan middels een spanhulp zoals het spankoord of het opwindmechanisme, hiervoor zijn de krachten te groot en is de kans op losglippen dat dus ook. De enige manier om een kruisboog veilig te ontspannen is door een kruisboogpijl af te schieten. Span de kruisboog dus alleen in nabijheid van een doel of desgewenst een bult zand.
Accessoires; de keuze is reuze!
Bij de aanschaf van een kruisboog, zult u ook meestal een aantal accessoires aanschaffen. Een aantal passende pijlen is natuurlijk een eerste vereiste en dat geldt ook voor een doelpak met blazoenen of schietschijven. Maar denk bijvoorbeeld ook aan richtmiddelen zoals een red dot of richtkijker, indien de kruisboog voorzien is van een daarvoor bestemde montagerail zoals een Weaver/Picatinny rail of dovetail rail.